Op 17 augustus 2015 treedt de Europese Erfrechtverordening (EEV) in werking. Hierdoor wordt de afwikkeling van grensoverschrijdende nalatenschappen binnen Europa eenvoudiger. Het Verenigd Koninkrijk, Denemarken en Ierland zijn niet gebonden aan de EEV. In Nederland is deze verordening van belang voor mensen met bezit in het buitenland, voor mensen die emigreren of langdurig in het buitenland verblijven en voor buitenlanders die in Nederland wonen.
Op dit moment kan het afwikkelen van internationale nalatenschappen nabestaanden voor onaangename verrassingen plaatsen. Dat komt omdat in ieder EU-land het erfrecht verschillend is. Een testament uit het ene land is niet zomaar geldig in een ander land. Hierdoor komt het voor dat bij overlijden niet duidelijk is welk erfrecht van toepassing is. Denk bijvoorbeeld aan een Nederlands echtpaar dat het hele jaar in hun huis in Frankrijk woont en waarvan de man komt te overlijden. Volgens het Nederlandse erfrecht gaat het huis naar de vrouw. Volgens het Franse erfrecht hebben hun kinderen sterkere aanspraken: de moeder mag het huis gebruiken (vruchtgebruik) en de kinderen hebben het volle eigendom. Dit soort onduidelijkheden kan leiden tot vervelende situaties en langdurige juridische procedures.
Rechtskeuze
Met de invoering van de EEV geldt één erfrecht bij de afwikkeling van internationale nalatenschappen:
- Standaard zal het erfrecht van het land waar iemand woont (ook wel 'gewone verblijfplaats' genoemd) van toepassing zijn op de afwikkeling van zijn nalatenschap. Dit is het land waarmee diegene op het moment van overlijden de meeste binding had. Om te bepalen welk land dat is, telt bijvoorbeeld hoe lang en hoe vaak men in een land verbleef en in welk land zijn sociale leven of zijn gezinsleven zich afspeelde.
- Men kan van deze standaard afwijken door in zijn testament te kiezen voor het erfrecht van het land van zijn nationaliteit. Dat heet een rechtskeuze. Een Nederlander kan in zijn testament dus de rechtskeuze maken voor Nederlands recht. Deze rechtskeuze is geldig in alle landen binnen de Europese Unie, behalve het Verenigd Koninkrijk, Denemarken en Ierland.
Europese Verklaring van Erfrecht
De EEV bepaalt ook dat slechts één Europese Verklaring van Erfrecht voldoet bij de afwikkeling van een nalatenschap. In zo’n Europese Verklaring van Erfrecht staat wie erfgenaam is en welk erfrecht van toepassing is op de nalatenschap. Het is straks dus niet langer nodig om bij de afwikkeling van internationale nalatenschappen in verschillende Europese landen verschillende procedures te volgen om de noodzakelijke verklaringen van erfrecht of vergelijkbare documenten te verkrijgen. In Nederland geeft de notaris Europese Verklaringen van Erfrecht af. In andere landen geven of de notaris of de rechtbank een dergelijke verklaring af.
Voordelen van de Europese Erfrechtverordening
- Eén testament regelt de hele nalatenschap in alle landen die vallen onder de EEV.
- Duidelijkheid over welk erfrecht van toepassing is. Hierdoor komen erfgenamen niet meer voor verrassingen te staan.
- Eenvoudiger voor erfgenamen. Zij hoeven niet meer naar notarissen/rechtbanken in meerdere landen.