Een kwaliteitsfonds is noodzakelijk om notarissen te vrijwaren van financiële en juridische gevolgen als ze een zwevend protocol op zich nemen. Dat schrijft de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) in een brief (pdf, 392 kB) aan de Tweede Kamer. Om een dergelijk fonds op te richten moet dit wel in de wet worden verankerd.
Zwevende protocollen zijn alle dossiers en akten die onbeheerd worden achtergelaten wanneer een notaris wordt ontslagen, komt te overlijden of failliet gaat. De minister van Justitie en Veiligheid, die formeel eigenaar is van zwevende protocollen, wijst vervolgens een notaris aan om het protocol over te nemen.
Weigeren
Steeds vaker willen verzekeraars zwevende protocollen niet opnieuw verzekeren tegen aansprakelijkheid, omdat het mogelijk besmet is met verborgen schadeclaims. De aangewezen notaris loop daardoor financiële en juridische risico’s voor dossiers waar hij niet bij betrokken was en waar hij niet verantwoordelijk voor wil zijn. Notarissen weigeren daarom regelmatig zo’n protocol te accepteren.
Kosten dekken
Tussen het moment dat een protocol gaat zweven en dat het wordt toegewezen aan een andere notaris moet het protocol worden waargenomen. Deze waarnemer heeft onder meer de taak om problemen op te lossen en het protocol op te schonen. Een kwaliteitsfonds zou de kosten van het opschonen, tijdelijk archiveren en verzekeren van een zwevend protocol kunnen dekken.
Tuchtrecht en toezicht
Vanaf 2018 moet het notariaat ook de kosten voor tuchtrecht en toezicht betalen. Dit is voor 2018 begroot op 4,7 miljoen euro per jaar. Ook dit kan uit het kwaliteitsfonds worden betaald. Om dit fonds mogelijk te maken moet het fonds wel in de wet worden opgenomen. Gebeurt dat niet, dan blijft de Nederlandse staat, als formeel eigenaar, verantwoordelijk voor de juridische en financiële gevolgen van een niet over te dragen protocol.
De KNB hoopt dat Tweede en Eerste Kamer de wet voortvarend zullen behandelen, zodat het kwaliteitsfonds van start kan gaan.