Hoe kunnen overheid en notariaat de handen ineen slaan tegen ondermijning? Deze vraag stond centraal tijdens bijeenkomsten van de ring Oost-Brabant met de provincie Noord-Brabant en de ring Zeeland-West-Brabant met de provincie Zeeland. Conclusie: publiek-private samenwerking is noodzakelijk om effectief te kunnen optreden tegen ondermijning.
(Kandidaat-)notarissen gingen op 10 en 16 september in gesprek met verschillende overheidspartijen over ondermijning. Doel: het weerbaarder maken van het notariaat tegen veelal druggerelateerde ondermijning. En versterking van elkaar bij de aanpak hiervan. De (vervulling van de) poortwachtersrol van de notaris kwam hierbij uitgebreid aan de orde. Sprekers van onder meer de provincies, de Taskforce-RIEC Brabant-Zeeland, de FIU-Nederland, het Openbaar Ministerie (OM) en het Bureau Financieel Toezicht (BFT) deelden actuele ontwikkelingen op het gebied van – de aanpak van – ondermijning. Ook Nick van Buitenen, voorzitter van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB), gaf zijn visie hierop.
Aandelenoverdrachten en transparantie
Het BFT verzorgde een presentatie over frauderisico’s bij aandelenoverdrachten. Aan de hand van verschillende relevante elementen, zoals koper, verkoper en koopprijs, werden tips gegeven om mogelijke fraude rond aandelenoverdrachten te signaleren en te voorkomen. ‘Blijf vragen, ga voor transparantie’, was het advies van het OM, dat vertelde over de strafrechtelijke aspecten van witwassen waarmee ook notarissen te maken kunnen krijgen.
Ongebruikelijke transacties
In de presentatie van de FIU-Nederland werd ingegaan op het melden van ongebruikelijke transacties door het notariaat en werd uitgelegd waar een goede melding aan moet voldoen. Met name de vermelding van de omstandigheden, op grond waarvan de transactie als ongebruikelijk wordt aangemerkt, is van belang.
Meer instrumenten
Van Buitenen wees in zijn presentatie op het belang van de poortwachtersrol van de notaris. Notarissen dienen vanuit hun publieke functie in de maatschappij een actieve rol te spelen bij het signaleren en voorkomen van fraude en witwassen. Hierbij is meer ondersteuning nodig van de overheid in de vorm van meer instrumenten voor de notaris. Denk aan het delen van relevante informatie, een centraal aandeelhoudersregister en het kunnen zoeken op natuurlijke personen in het handelsregister.
Samenwerking
Eerder dit jaar vonden vergelijkbare bijeenkomsten plaats in Noord-Holland en Midden-Nederland. Deze bijeenkomsten sluiten aan bij het beleid van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Het ministerie schrijft in de begroting voor 2020 dat een krachtige bestrijding van ondermijnende criminaliteit niet alleen de inzet van justitie vereist, maar ook een continue, goedlopende samenwerking tussen overheden en tussen overheid en bedrijfsleven.