Toegang tot het (notariële) recht voor iedereen

Standpunt

In het jaarplan 2022 heeft het KNB-bestuur bij ‘Mens en Maatschappij’ aangegeven dat het notariaat toegankelijk moet zijn én blijven voor iedereen, fysiek én digitaal. Dat is een van de belangrijkste opgaven voor het notariaat en de KNB. Ook voor minder draagkrachtigen, mensen die de taal niet machtig zijn of mensen die anderszins moeilijk kunnen meekomen in de huidige maatschappij moet de notaris bereikbaar zijn. Daarnaast wordt de aansluiting tussen de juridische wereld en de individuele persoonlijke wereld steeds complexer. Samengestelde gezinnen, maar ook de platformeconomie en innovatieve samenwerking, vragen om maatregelen van het notariaat.

Toelichting

Voor een groot deel van de Nederlandse bevolking is de notaris niet toegankelijk. Bijvoorbeeld omdat zij een taalachterstand, een verstandelijke beperking of een gebrek aan finciële middelen hebben. Terwijl het juist ook voor deze mensen van belang kan zijn juridisch advies te krijgen of zaken goed te laten vastleggen. Helemaal als er ook kinderen zijn waarvoor nog verantwoordelijkheid wordt gedragen. Om deze redenen heeft Michiel van Nispen, Tweede Kamerlid voor de SP, een initiatiefnota ingediend waarin hij pleit voor een sociaal notariaat, dat toegankelijk is voor iedereen. De KNB is blij met dit initiatief. De beroepsorganisatie vindt dat het notariaat toegankelijk moet zijn voor iedereen, werkt daar zelf ook aan en vindt dat (een deel van de) notariële dienstverlening onder de rechtsbijstand zou moeten vallen.

Steffie legt moeilijke dingen makkelijk uit

De KNB heeft samen met www.steffie.nl de uitlegmodules 'Wie zijn je erfgenamen', 'Wat is een testament' en 'Het levenstestament' ontwikkeld. De modules zijn bedoeld voor iedereen die behoefte heeft aan uitleg in eenvoudige taal en beeld. Bijvoorbeeld mensen die beperkt de Nederlandse taal spreken, laaggeletterden en mensen met een licht verstandelijke beperking. Kortom: voor iedereen die extra uitleg kan gebruiken.

Bekijk de uitlegmodules op notaris.steffie.nl
Download de folder 'Naar de notaris' van steffie.nl (pdf)

Drie sporen

Het meerjarenprogramma 'Toegang tot het (notariële) recht voor iedereen' bestaat uit drie sporen:

  1. Plan van aanpak om de toegankelijkheid van de notaris te verbeteren.
    De komende jaren gaat de KNB samen met het notariaat concreet aan de slag om de toegankelijkheid van de notaris te verbeteren en de bereikbaarheid te vergroten. Juist voor die mensen in Nederland die tot nu toe nauwelijks gebruikmaken van notariële dienstverlening, zoals kwetsbare groepen in de samenleving. Daarbij gaat het om taal, gedrag en de prijs als belangrijkste drempels die mensen ervaren t.a.v. het beeld van en bezoek aan de notaris.
  2. Lobby
    Om de tegemoetkoming in de kosten voor minvermogenden te financieren uit het budget van de rijksoverheid voor rechtsbijstandsfinanciering. Mensen die rechtsbijstand niet kunnen betalen, kunnen aanspraak maken op gesubsidieerde rechtsbijstand. Dit geldt echter alleen voor rechtsbijstand van advocaten en mediators. De KNB wil dat ook notarissen hiervoor in aanmerking komen. Deze lobby hangt samen met het onderzoek naar de staat van het notariaat.
  3. Onderzoek
    De minister voor rechtsbescherming heeft vorig jaar aangegeven een onderzoek te willen starten naar de staat van het notariaat. Dit onderzoek wordt in 2023 uitgevoerd door het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC).
    Daarnaast wil de KNB in samenwerking met belangenbehartigers de wensen en behoeften van diverse doelgroepen in kaart brengen in relatie tot notariële dienstverlening.

Activiteiten

  • Online peiling onder leden (oktober 2022)
  • Oprichting klankbordgroep leden (november 2022)
  • Ontwikkelen uitlegmodule consumenten over erfgenamen en testament (september 2022 - maart 2023)
  • Netwerkbijeenkomsten Juridische Poort (10-11-2022) en ‘Doen of laten?’ samen met andere juridische beroepsgroepen (14-12-2022)

Achtergrond

Nieuws over dit standpunt

Steffie.nl legt nu ook relatievormen uit

De KNB heeft samen met Steffie.nl een uitlegmodule ontwikkeld over huwelijk, geregistreerd partnerschap en samenwonen. Mensen in een relatie realiseren zich vaak niet wat hun juridische positie is. Ju...