Onderzoeksbureau Centrum Beleidsadviserend Onderzoek (Cebeon) onderzocht het doorberekenen van kosten van toezicht en tuchtrecht bij juridische beroepen. Daaruit zijn 4 aanbevelingen voortgekomen, waarvan er 3 het notariaat raken.
Cebeon evalueerde voor het onderzoek de Wet doorberekening kosten toezicht en tuchtrecht juridische beroepen. Het hoofddoel van de in 2018 ingevoerde wet was een bezuiniging voor het Rijk: kosten die eerder op de Rijksbegroting drukten, worden nu door de publiekrechtelijke beroepsorganisaties voor het notariaat, de advocatuur en de gerechtsdeurwaarders gedragen.
Algemeen belang
De onderzoekers constateerden dat de betrokken organisaties zich niet kunnen vinden in het principe dat alle kosten worden doorberekend. De beroepsgroepen zijn niet de enige belanghebbenden bij goed functionerend toezicht en tuchtrecht: zij dienen ook een algemeen maatschappelijk belang. Daarom mag volgens hen een deel van de kosten uit algemene middelen worden gedekt.
Uitvoeringskosten verlagen
Om de wet beter te laten werken, komt Cebeon met 4 aanbevelingen. Om onder meer de uitvoeringskosten te verlagen kan worden onderzocht of een andere systematiek van doorberekening voor alle partijen goedkoper en minder frustrerend is. Bijvoorbeeld door een meerjarig budget te bepalen. Daarnaast moet het ministerie een sturender rol op zich nemen, transparante toetsingscriteria hanteren, duidelijke richtlijnen opstellen voor het begroten en afrekenen en bemiddelen als er spanning tussen organisaties optreedt.
Effecten griffierecht onderzoeken
De derde aanbeveling is nader onderzoek te doen naar de positieve en negatieve effecten van griffierecht en van proceskostenveroordeling. Het aantal ingekomen klachten bij de Kamers voor het notariaat is teruggelopen. Vermoedelijk vanwege de proceskostenveroordeling. De Kamers en het gerechtshof maken zich daar zorgen over, met name over de daardoor afnemende lerende functie van het tuchtrecht. Ten slotte is er nog een aanbeveling die alleen effect heeft op gerechtsdeurwaarders: zij kunnen in tegenstelling tot notarissen en advocaten de kosten niet doorbelasten. Cebeon adviseert om dit wel mogelijk te maken.