Het ingrijpen van de voorzitters van de Kamers voor het Notariaat blijkt zeer effectief in het verminderen van het aantal klachten dat volledig door de tuchtprocedure moet gaan. In de periode 2019-2023 strandden jaarlijks gemiddeld 72 tuchtklachten na ingrijpen van de voorzitter. Wel is er nog ruimte voor verbetering. Dat blijkt uit een analyse tuchtrechtuitspraken.
Uit de analyse blijkt dat er nog wel flinke verschillen zitten tussen het aantal voorzittersbeslissingen per kamer. In Amsterdam is bij 25 procent van de klachten een voorzittersbeslissing genomen, in Den Haag slechts bij 15 procent.
Voorzittersbeslissing
Voor dit onderzoek is gekeken naar de tuchtklachten tussen 2019 en 2023. In die periode zijn er gemiddeld 324 tuchtklachten per jaar ingediend. In 83 van die gevallen greep de voorzitter in. Meestal via een voorzittersbeslissing (68 keer), soms door middel van een gesprek (15 keer). Vervolgens zijn 37 van de 68 klachten niet doorgezet. Van de 31 klachten waartegen verzet is aangetekend, zijn er slecht 3 gegrond verklaard. Na de gesprekken zijn 7 van de 15 klachten ingetrokken.
Ongegrond
Gemiddeld wordt 38 procent van de tuchtrechtzaken ongegrond verklaard en 20 procent niet-ontvankelijk. Uit onderzoek blijkt dat ook hier grote verschillen te zien zijn tussen de kamers. De Kamer Den Haag heeft het hoogste percentage ongegrond verklaarde zaken (56 procent), Den Bosch het laagste (25 procent). De meeste zaken worden ongegrond verklaard vanwege de driejaarstermijn of het ontbreken van belanghebbendheid.
Doorlooptijd
De gemiddelde doorlooptijd van een tuchtklacht bedroeg vorig jaar 157,5 dagen. Dat is een stijging ten opzichte van 2018, toen de doorlooptijd gemiddeld 143 dagen was. Dat kan wijzen op een groeiende belasting van het tuchtrechtsysteem. Efficiënter filteren van klachten, door zowel de voorzitter als door een voorspellend beoordeling gebaseerd op artificial intelligence (AI), kan bijdragen aan een verminderde belasting. Ook kunnen de kamers beter samenwerken door best practices met elkaar te delen en kan de inzet van mediation ook formele tuchtprocedues voorkomen.
AI en textmining
Met behulp van AI en textmining worden tuchtrechtuitspraken onderzocht op taalkundige patronen. Dat levert oriëntatiepunten, normoverschrijdingen en omstandigheden op. De resultaten worden gepubliceerd op Inzicht in Tucht en bieden praktische inzichten voor het notariaat, van trendanalyses tot het ontdekken van complexe verbanden.