De nieuwe Omgevingswet zorgt ervoor dat (kandidaat-)notarissen minder recherches hoeven te doen. Dit blijkt uit het antwoord van minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening op de brief van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB). De KNB is geschokt. De door de notaris geboden kopersbescherming valt hierdoor weg.
‘Slechts in bijzondere omstandigheden zal er noodzaak bestaan voor de notaris tot het gericht raadplegen van het omgevingsplan’, aldus De Jonge. Van structurele raadpleging is volgens de minister geen sprake en daarom zullen er ook geen meerkosten voor de consument zijn. De KNB laat daarop weten dat als de nieuwe Omgevingswet ervoor zorgt dat de notaris minder controles uitvoert op een object, de consument minder beschermd is. Deze controles werden tot nu toe wel als relevant en belangrijk beschouwd. De consument gaat er hierdoor dus aantoonbaar op achteruit.
Kosten nemen toe
Doel van de nieuwe Omgevingswet is versnippering tegengaan van verschillende wetten voor ruimtelijke ordening. Deze wetten zijn van belang bij onder meer de overdracht van vastgoed. KNB-voorzitter Annerie Ploumen wijst in haar brief (pdf, 137 kB) aan de minister erop dat de nieuwe Omgevingswet het veel moeilijker maakt om te zien welke (voormalige) publiekrechtelijke beperkingen er op vastgoed rusten. De notaris is daardoor meer tijd kwijt aan onderzoek. De kosten voor kopers van vastgoed nemen zodoende onnodig toe. Volgens de KNB is de oplossing het wettelijk vastleggen dat regels apart worden geannoteerd. Op deze manier is het voor het Kadaster mogelijk om gegevens op eenvoudige wijze aanvullend op te nemen in de Basisregistratie Kadaster (BRK), waardoor ze in 1 zoekopdracht via de BRK kunnen worden gevonden.
Niet rechercheren
De Jonge laat nu dus weten (pdf, 74 kB) dat de rechercheplicht van de notaris kleiner wordt. ‘Met de Omgevingswet zullen enkele van die beperkingen niet langer bij individueel besluit aan een eigenaar worden bekendgemaakt, maar in samenhang met andere onderwerpen in het voor eenieder algemeen toegankelijke en raadpleegbare omgevingsplan worden geregeld. Daarmee vervalt de status van ”bijzondere last of beperking” in de zin van het Burgerlijk Wetboek, vervalt de registratie in de BRK en vervalt ook de noodzaak tot vermelding in een notariële akte. Dat betekent dat de notaris de regels die betrekking hebben op de onderwerpen van de voormalige beperkingenbesluiten dus niet uit een omgevingsplan hoeft te rechercheren.’
Kamercommissie
Op dinsdag 15 maart praat de Tweede Kamercommissie voor Binnenlandse Zaken opnieuw over de Omgevingswet. De KNB heeft haar standpunt aan enkele commissieleden bekend gemaakt. Ook gaat de beroepsorganisatie in gesprek met andere stakeholders. En wil de KNB op korte termijn met de minister hierover van gedachten wisselen.