Een ketenaanpak waarbij betrokken partijen gezamenlijk actie ondernemen is wenselijk om misleiding bij speculatieve grondhandel tegen te gaan. Dit kwam naar voren tijdens het rondetafelgesprek dat de Tweede Kamer 14 juni organiseerde over dit onderwerp. Ook de KNB is voorstander van een gezamenlijke aanpak.
Voor deze rondetafel konden diverse partijen, waaronder de KNB, een position paper met hun ideeën inbrengen. Diverse Kamerleden vroegen KNB-voorzitter Annerie Ploumen, die het position paper kwam toelichten, naar de rol van de notaris. Die zou kopers niet altijd voldoende belehren en behoeden voor misleiding. ‘Kunnen notarissen niet veel vaker hun dienst weigeren?’, wilden verschillende Kamerleden weten. Ploumen legde hen uit dat dat niet altijd kan, omdat kopers soms hoe dan ook de overdracht willen doorzetten. Zij stelde voor om een zogenoemde ‘drietrapsraket’ in te voeren die consumenten moet beschermen tegen speculatieve grondhandel. Het voorstel voorziet in toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) op dit soort transacties, het verplicht stellen van een notariële koopovereenkomst en het hierdoor tijdig en actief tegengaan van misleiding van consumenten.
Inmeten
Veel vragen waren er ook over de percelen die kopers verkrijgen. Vaak weten zij niet welk stuk grond ze precies gekocht hebben. Percelen staan ingetekend op een kadastrale kaart met voorlopige kadastrale grenzen en zijn nog niet definitief ingemeten door het Kadaster. Die doet dat over het algemeen pas als de grond ontwikkeld wordt tot bouwgrond. Wat het inmeten voor het Kadaster bovendien moeilijk maakt, is het grote aantal eigenaren dat door de versnipperde verkoop ontstaat. Dat maakt de percelen onaantrekkelijk voor gemeenten of projectontwikkelaars voor woningbouw. Gemeenten kunnen dit tegengaan door vaker de Wet voorkeursrecht gemeenten in te zetten, al moet die dan wel eerst gewijzigd worden.
Toezicht BFT
Bureau Financieel Toezicht (BFT) doet zelf onderzoek naar dit soort grondtransacties, meldde directeur De Groot. Dit om te achterhalen wat daar nu precies gebeurt en of dat aanleiding is om de rol van betrokken notarissen nader te onderzoeken. BFT verwacht zijn onderzoek na de zomer af te ronden.
Kamerdebat met De Jonge
Wat de Kamerleden na deze hoorzitting doen met deze informatie moet nog worden bepaald. Mogelijk gaan zij het debat aan met verantwoordelijk minister De Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, die ook ruimtelijke ordening en wonen onder zijn hoede heeft. Dit debat wordt naar verwachting niet eerder dan in het najaar geagendeerd.