'De ernstig verstoorde familieverhouding maakt dat het levenstestament niet uitvoerbaar is gebleken'
- Wantrouwen tussen nieuwe partner en de kinderen en zorgmijding door partner (Rechtbank (Rb) Midden-Nederland 14 maart 2019, ECLI:NL:RBMNE:2019:1113):
‘De kantonrechter is van oordeel dat met de door rechthebbende afgegeven volmacht aan [A] haar belangen niet voldoende worden beschermd. Er is sprake van wederzijds wantrouwen en strijd tussen de kinderen van rechthebbende enerzijds, en haar partner, [A], anderzijds. (...)
Het wantrouwen en de strijd over en weer blijkt onder meer uit het feit dat [A] de kinderen van rechthebbende niet altijd inzage heeft verschaft in financiële aangelegenheden. De kantonrechter constateert dat een deel van die inzage, bijvoorbeeld over het bestaan van de lening, pas is verstrekt in het kader van de onderhavige procedure. Ook blijkt die strijd uit de wijze waarop het inschakelen van thuiszorg door Saar aan Huis zijn beslag heeft gekregen, de afwerende opstelling van [A] met betrekking tot die thuiszorg, en de inschakeling van Veilig Thuis door de kinderen van betrokkene.
Dit wederzijds bestaande wantrouwen is niet in het belang van rechthebbende. In haar toestand heeft rechthebbende de zorg en liefde van zowel haar partner als haar kinderen nodig, waarbij de partner niet in de positie dient te komen dat hij rechthebbende de zorg en betrokkenheid van haar kinderen kan ontzeggen, omdat hij de niet-vermogensrechtelijke belangen behartigt.
[A] is bovendien niet steeds in staat om zijn eigen vermogensrechtelijke en niet-vermogensrechtelijke belangen van de belangen van rechthebbende te onderscheiden, en de belangen van rechthebbende voorop te stellen. Op meerdere punten is reeds nu sprake van belangenverstrengeling, die naar alle waarschijnlijkheid in de toekomst alleen maar zal toenemen.’
- (Mogelijke) belangtegenstelling tussen volmachtgever en gevolmachtigde (Hof ’s-Hertogenbosch 2 juli 2020, ECLI:NL:GHSHE:2020:2045):
‘(...) De zoon heeft aangevoerd dat de behartiging van betrokkenes materiële belangen onvoldoende is gewaarborgd met de volmacht die in 2018 door de betrokkene aan zijn broer, de gevolmachtigde, is afgegeven.
Met de zoon is het hof van oordeel dat ten tijde van de beoordeling door de kantonrechter onvolledige gegevens voor handen waren over de omvang van de bezittingen c.q. het vermogen van de betrokkene. Immers, de gevolmachtigde heeft ter mondelinge behandeling in eerste aanleg niet gemeld dat betrokkene voor een derde deel aandeelhouder is van [beheer] B.V., waarbij zijn beider broers (waaronder de gevolmachtigde) de andere aandeelhouders zijn en hij heeft daarbij verklaard dat het vermogen van de betrokkene niet groot is. De kantonrechter heeft zich derhalve geen goed beeld kunnen vormen over de omvang van het vermogen van de betrokkene, terwijl niet kan worden uitgesloten dat er bij de betrokkene sprake is van een aanzienlijk vermogen.
Verder kan naar het oordeel van het hof niet worden uitgesloten dat er zich op vermogensrechtelijk gebied een belangentegenstelling kan voordoen tussen de betrokkene en de gevolmachtigde. Om die reden acht het hof een beschermingsmaatregel ten aanzien van de bezittingen c.q. het vermogen van betrokkene op zijn plaats, zodat een onafhankelijke derde de vermogensrechtelijke belangen van de betrokkene kan behartigen.’
- Gezamenlijk gevolmachtigden kunnen niet samenwerken (Hof ’s-Hertogenbosch 8 april 2021, ECLI:NL:GHSHE:2021:1055):
‘Het hof stelt voorop dat (...) een (...) levenstestament in beginsel ook [dient] te worden geëerbiedigd door de rechter. Het hof is echter van oordeel dat er in deze zaak sprake is van bijzondere omstandigheden die maken dat de instelling van een bewind aangewezen is. De ernstig verstoorde familieverhouding en het onderlinge wantrouwen (...) maken dat het levenstestament in de praktijk niet uitvoerbaar is gebleken. Ingevolge dit levenstestament zijn de vier kinderen van [belanghebbende 1] namelijk uitsluitend gezamenlijk bevoegd om de belangen van [belanghebbende 1] waar te nemen. De huidige slechte verstandhouding tussen verzoeker sub 1 enerzijds en [belanghebbende 2] c.s. anderzijds heeft ertoe geleid dat voor [belanghebbende 1] van belang zijnde beslissingen nauwelijks genomen konden worden. Anders dan de kantonrechter is het hof dan ook van oordeel dat de vermogensrechtelijke belangen van [belanghebbende 1] door het levenstestament onvoldoende zijn gewaarborgd en de instelling van een bewind over goederen die aan [belanghebbende 1] (zullen) toebehoren noodzakelijk is.’
Zie voor een ander voorbeeld Hof ’s-Hertogenbosch 14 januari 2021, ECLI:NL:GHSHE:2021:78, waarin twee ruziënde zoons samen bevoegd waren waardoor het levenstestament feitelijk niet uitvoerbaar was. Het levenstestament bevatte de mogelijkheid van een ondervolmacht, maar ook daar werden de zoons het niet over eens.
- Drie van de vier kinderen hebben een onherroepelijke (!) volmacht gekregen; toch bewind
Een onherroepelijk levenstestament staat er niet aan in de weg dat de rechthebbende zelf bewind vraagt, Hof Amsterdam 7 juli 2020, ECLI:NL:GHAMS:2020:1892. De aanleiding voor die aanvraag was dit:
‘De rechthebbende heeft aangegeven veel verdriet te hebben van de verdeeldheid die bestaat tussen haar kinderen en zich zorgen erover te maken dat haar dochter [C] in financieel opzicht door de drie andere kinderen wordt buitengesloten. Zij wil dat ieder kind krijgt wat hem of haar toekomt en begrijpt dat een bewindvoerder haar wensen zal behartigen zonder partij te kiezen tussen de kinderen.’
- Gevolmachtigde zoon gebruikt volmacht voor bestedingen ten behoeve van hemzelf (Hof Arnhem-Leeuwarden 23 juli 2017, ECLI:NL:GHARL:2019:6013):
‘Het hof is met [geïntimeerde] van oordeel dat in familierelaties als de onderhavige enige terughoudendheid gepast is ten aanzien van de eisen die gesteld worden aan het afleggen van rekening en verantwoording, zeker als het gaat om het afleggen van die rekening en verantwoording over een periode die lang geleden is. Die terughoudendheid vindt echter een grens bij financiële handelingen die [geïntimeerde] ten goede zijn gekomen. Ten aanzien daarvan mag van [geïntimeerde] worden verwacht dat hij volledig rekening en verantwoording aflegt en dus, voor zover nodig, met facturen en/of betalingsbewijzen en/of bankafschriften laat zien dat door de moeder aan hem overgeboekte gelden zijn gebruikt om betalingen ten behoeve van de moeder te doen of dat de moeder opdracht heeft gegeven voor die betalingen.’