‘Zo’n afwisselende familierechtpraktijk heb je in Nederland niet snel’

‘In 2007 kwam ik op dit kantoor in Lelystad werken. Mijn collega Renato Zanardi – wiens naam overigens Italiaans is, niet Spaans – heeft de Spanjepraktijk opgezet. Een Nederlandse uitvaartondernemer in Spanje wees hem erop dat veel Nederlanders daar problemen hadden met de afwikkeling van nalatenschappen. Onder Nederlanders rouleerden indianenverhalen dat de erfbelasting in Spanje 80 procent is en dat al je bezittingen aan de Spaanse overheid vervallen als je geen testament hebt. Daar klopt niets van. Er was een grote behoefte aan informatie, dat werd ons wel duidelijk. Ons eerste advieskantoor opende aan de Costa Blanca. Later ging ik een paar dagen per maand adviesgesprekken voeren op een locatie aan de Costa del Sol. Het zijn de regio’s waar veel Nederlanders zitten, permanent of met een tweede huis.’

Rechtskeuze

‘Toen mij in 2010 als jongste kandidaat op kantoor gevraagd werd de Spanjepraktijk waar te nemen, greep ik die kans met beide handen aan. Ik deed op dat moment ondernemingsrecht, maar daar zag ik mijn toekomst niet liggen omdat ik graag een persoonlijker contact met cliënten heb. Ik sloot me op met een stapel handboeken en ging aan de slag. Vanaf mijn negentiende kom ik in Spanje voor vakanties omdat een deel van mijn schoonfamilie er woont, maar verder had ik geen banden met het land. Ik spreek ook geen vloeiend Spaans, hoewel ik het inmiddels aardig kan lezen en verstaan. Onze praktijk is Nederlands, het gaat over de toepassing van Nederlands recht. Het Spaanse systeem voor nalatenschappen is compleet anders dan dat in Nederland. Kun je in Nederland de betaling van de legitieme portie uitstellen tot de langstlevende ouder is overleden, in Spanje krijgen de kinderen met hun Spaanse legitieme direct een deel van de eigendommen op hun naam. Er is geen bescherming voor de langstlevende. Gelukkig kun je kiezen voor de toepassing van Nederlands recht op de afwikkeling van je nalatenschap. Die rechtskeuze is essentieel, want als je in Spanje woont en je regelt niets, dan wordt je nalatenschap naar Spaans recht afgehandeld. Dat is niet zoals veel Nederlanders het willen.’

Politieke keuzes

‘Voor de fiscale afwikkeling ligt het anders, daar gelden altijd de Spaanse regels. Elke Spaanse Comunidad (autonome regio) heeft eigen regels. In Andalusië geldt voor echtgenoot en kinderen momenteel een vrijstelling van 1 miljoen euro. Over het meerdere betaal je erfbelasting, waarop je 99 procent korting krijgt. Eigenlijk betaal je dus nauwelijks erfbelasting. In Valencia is de vrijstelling nu een ton, en de korting op de belasting over het meerdere is 50 procent. Deze regels zijn aan verandering onderhevig. Toen ik hier begon, was de vrijstelling in Andalusië 16.000 euro. Spanje probeert al jaren tot een nationale fiscale regeling te komen, maar daarvoor is nodig dat alle regio’s op een lijn zitten. Dat is lastig met zoveel verschillende regio’s, waaronder Baskenland en Catalonië. Het gaat om politieke keuzes.’

Lezingen

‘Ongeveer twaalf keer per jaar reis ik naar Spanje. Ik praat graag met onze cliënten over hun situatie, familie en vermogen en vind het leuk hen daarover te adviseren. Voor de administratieve afwikkeling, zoals het zorgen dat een Spaanse woning op naam van de erfgenamen komt in het Spaanse eigendomsregister en aangiftes erfbelasting, zorgen onze medewerkers ter plaatse. Zij zijn tweetalig. Als ik in Spanje ben, geef ik ook lezingen voor Nederlanders daar en spreek ik af met zakenrelaties en vrienden, die ik er inmiddels heb gemaakt. Ik reis graag. Door corona stopte dat natuurlijk; inmiddels hebben we de draad weer opgepakt. Een voordeel van het werken met onze medewerkers in Spanje is, dat wij alles al in huis hadden voor contact op afstand, want wij hadden allang dagelijkse videocalls.’

Afwisselend

‘Mijn cliënten in Spanje komen uit alle streken van Nederland, van Limburg tot Texel, en van stad en platteland. Ik heb cliënten die van hun AOW leven en in Spanje een huis huren en cliënten die villa’s van miljoenen euro's bezitten. En alles daartussen. Die cliënten hebben bezit of wonen in verschillende autonome Spaanse regio’s met hun eigen fiscale regels. Met ons erfrecht kunnen we in testamenten vaak ‘sturen’ op een fiscaal zo vriendelijk mogelijk resultaat. Zo’n afwisselende familiepraktijk heb je in Nederland niet snel. Ik geniet daarvan. Er worden momenteel steeds meer huizen gekocht in Spanje, en niet alleen door pensionado’s die dromen van een zonnige oude dag. Veel mensen hebben gemerkt dat thuis werken ook buiten Nederland kan. In plaats van in je stadsappartement kun je ook in de zon op je Spaanse finca zitten. Daarbij spelen de lage rente en de hoge huizenprijzen in Nederland ook een rol. Die factoren zorgen samen voor een toename van Nederlanders in Spanje. Onze Spanjepraktijk is sinds de start enorm gegroeid. Eerst deed Renato het alleen, nu werken we met tien personen in de Spanjepraktijk, van wie de helft in Spanje. Mensen die ooit testamenten bij ons hebben gemaakt, komen later terug voor levenstestamenten en uiteindelijk voor de afwikkeling van de nalatenschap. Zo bouw je langdurige relaties met cliënten op. Ik kan me geen mooiere praktijk dan deze voorstellen.’