'De Duitse notaris las de akte in zijn geheel voor op een rap tempo'
Ok ..., er was dus iets gebeurd, maar ik wist nog niet wat en blijkbaar was het niet iets prettigs. Ik denk dat wij allemaal wel af en toe verrast worden door een opmerking van een cliënt, maar dit was geen cliënt – althans niet mijn cliënt – en ik was niet op kantoor, maar bij een gezellige familiebijeenkomst!
Rap tempo
Even later kwam de aap uit de mouw. Mijn nicht had een woning gekocht in Duitsland en was voor het transport bij mijn Duitse confrère geweest. De woning was uit een nalatenschap gekocht en de erfgenamen waren gebrouilleerd, waardoor er al een kille sfeer aanwezig was. Daar kwam nog bij dat de Duitse notaris de onbegrijpelijke akte geheel ging voorlezen op een rap tempo. De akte was niet onbegrijpelijk omdat mijn nicht geen Duits kan; het tegendeel mijn nicht spreekt vloeiend Duits. Maar voor een leek, iemand die niet juridisch is onderlegd, is de notariële akte gewoon een lastige en taaie tekst om doorheen te spitten. En door het tempo van de notaris werd het er niet duidelijker op.
Eyeopener
Toen mijn nicht haar uitlaatklep had gevonden en gekalmeerd was, kreeg ik ook de gelegenheid om uit te leggen dat wij dat in Nederland heel anders doen. Wij hebben namelijk artikel 43 lid 1 Wet op het notarisambt. Wij lezen de akte slechts in een aantal gevallen volledig voor, bijvoorbeeld als er getuigen aanwezig zijn bij het verlijden van de akte. Dit was voor haar een eyeopener.
Gewenst
Vervolgens hebben wij het over andere verschillen gehad, zoals het ‘gemeinschaftliches testament’ dat volgens het Duits recht gemaakt kan worden door echtgenoten/geregistreerd partners samen en waarbij de langstlevende partner (na het overlijden van de eerste partner) in beginsel gebonden is aan de beschikkingen die zijn gemaakt. Dit is best bijzonder en zou in Nederland ook zeker in bepaalde situaties gewenst kunnen zijn. Ik merk namelijk dat cliënten, die een langstlevende testament maken in Nederland, (vooraf) vaak in de veronderstelling zijn dat zij een overeenkomst aangaan. Zij bespreken het immers samen met de notaris, overleggen met elkaar over de keuzes en tekenen (vaak) tegelijk bij de notaris echter wel ieder op verschillende documenten.
Verschillen
Wij hadden dus genoeg gespreksstof en mijn nicht kwam snel tot de conclusie dat er genoeg verschillen bestaan tussen het werk dat notarissen in verschillende (Europese) landen verrichten. En dan hebben wij het nog niet eens gehad over het verschil tussen de public notary en de civil law notary. Dat bewaren we voor de volgende familiebijeenkomst.