Elk jaar vond in Noordwijkerhout in mei de kerkenveiling plaats van de rooms-katholieke Sint Jozefkerk en in oktober die van de Sint Victorkerk. Hiervoor stelden lokale ondernemers producten en goederen ter beschikking waarop dorpsgenoten konden bieden. Alle aanbiedingen, waaronder bloembollen-, vlees- en wijnpakketten, vonden gretig aftrek onder de bevolking. De opbrengsten van vele tienduizenden euro’s ging naar meerdere goede doelen: geadopteerde projecten in ontwikkelingslanden en onderhoud van de eigen geloofsgemeenschap.
In 2020 besloten de organisatoren van beide veilingen de handen ineen te slaan, vertelt Johan Oostdam, die al twintig jaar voorzitter is van de veilingwerkgroep. ‘Vanwege corona konden de veilingen fysiek niet doorgaan en omdat we elkaar niet in de wielen wilden rijden, besloten we één gezamenlijke online veiling te organiseren in november.’ Hij corrigeert het woord ‘veiling’ meteen, omdat de happening nu een loting betreft. ‘Alleen noemt iedereen het nog kerkenveiling.’
Gereduceerd tarief
Veel bleef bij het oude: plaatselijke ondernemers stellen nog steeds aantrekkelijke producten beschikbaar. Wel veranderde de gebeurtenis ingrijpend: de opbrengst komt tot stand via twee activiteiten. Via een intekenlijst kunnen belangstellenden een keuze maken uit twintig verschillende pakketten, die een week later worden thuisbezorgd. Daarnaast is er een loterij waarvoor parochianen de prijzen aanleveren en vervolgens ongeveer vijftig vrijwilligers trachten zoveel mogelijk loten te verkopen. Oostdam: ‘Voor de veiling werkten we altijd samen met hetzelfde notariskantoor. Dat benaderden wij ook nu weer, ditmaal voor de trekking van de loten.’
‘Juridisch gezien is een loting geen uitdagend werk, maar het feit dat je als notaris toezicht houdt op de trekking legt wel gewicht in de schaal’, vertelt Noëlla van Dijk, die twee jaar geleden het notariskantoor in Noordwijkerhout overnam. ‘Het verenigingsleven speelt hier een belangrijke rol, of het nou een kerk of een sportclub betreft. Ze draaien allemaal op vrijwilligers en het zou zuur zijn als achteraf het verwijt klonk: het ging niet eerlijk of jij hebt als voorzitter met dat lotendoosje zitten rommelen.’
Regelmatig verleent Van Dijk diensten aan lokale verenigingen, tegen een gereduceerd tarief of gratis. ‘Want’, zegt ze, ‘op die manier doe ik iets terug voor de inwoners die mij toestaan in hun dorp notaris te zijn en mij werk gunnen. Daarbij wil ik het werk deels voortzetten zoals mijn voorgangers dat deden.’
'Het feit dat je als notaris toezicht houdt op de trekking legt gewicht in de schaal'
Antiquarische stenen
Maar uiteraard kent gratis werk ook grenzen, zeker als er veel lokale verenigingen zijn. Bovendien moet ze de nieuwe regelgeving over toezicht voor verenigingen in acht nemen. ‘Komt er een akte aan te pas, dan reken ik daar doorgaans wel voor en bespreek dat vooraf. Ook vaste kosten voor bijvoorbeeld de Kamer van Koophandel of een ander register bereken ik door.’
Van Dijk weet vooraf van elke loting hoeveel prijzen er zijn, ze controleert de lotnummers en weet welke er zijn uitgegeven. Ook maakt ze elke keer een proces verbaal op, met de uitslag eraan gehecht, waarin ze verklaart dat zij als notaris op verzoek deze loting verrichtte.
Bij lotingen hanteert zij de ‘old school’-methode. In vier metalen bussen zitten genummerde rummikupstenen zodat elke aanwezige kan zien welk nummer wordt getrokken. ‘Die stenen hebben bijna antiquarische waarde. Zo deden mijn voorgangers Frans van Loenhoud en Bart van Leeuwen het vroeger ook al. Dat is leuk, sommige dingen moet je vooral zo laten.’ In dit geval gebeurde de trekking in klein comité, waarbij een aantal mensen uit de organisatie aanwezig was.
Emotioneel verknocht
In totaal bracht het evenement 52.000 euro op. Na aftrek van gemaakte onkosten – zoals drukwerk van intekenlijsten en loten – bleef er 25.000 euro voor ‘De Jozef’ en ‘De Victor’ over. Johan Oostdam: ‘Eerdere veilingen leverden meer op, maar dan zagen mensen elkaar, wat hen stimuleerde om tegen elkaar op te bieden. Dat effect ontbrak. In 2020 deden we het op dezelfde manier en kwamen we ook ongeveer uit op dit bedrag.’
De financiële ondersteuning is meer dan welkom, vertelt Oostdam, die ook voorzitter is van de beheercommissie van ‘De Victor’, zoals ‘zijn’ kerk in de volksmond wordt genoemd. ‘Corona helpt niet mee de geloofsgemeenschap krachtig te houden. Bijkomend nadeel van maandenlang niet naar de kerk mogen, is dat er ook geen collectes plaatsvinden.’ De komende tijd staan er zwaarwichtige beslissingen op de agenda. ‘De Victor en Jozef’ vallen als kerkgemeenschappen onder de Sint Maartenparochie, die zeven kerken omvat. ‘Wij denken na over hoe het verder moet met al die gebouwen, want die zijn stuk voor stuk te ruim en kunnen niet allemaal worden aangehouden. De discussie daarover is volop gaande en 2022 wordt een belangrijk jaar voor deze zeven kernen, want veel gelovigen zijn emotioneel verknocht aan hun kerk.’