'Lokale clubs kunnen de regelgeving niet allemaal zelf behappen'
Ongerechtigheden vinden overal plaats, helaas ook in onze sportbranche, zegt Willem La Rivière, directeur van de Koninklijke Nederlandse Biljart Bond (KNBB). ‘Als sportbond en -vereniging heb je instrumenten nodig om die te lijf te kunnen gaan. Behalve steeds nieuwe wetgeving - zoals recent de Wbtr en UBO-registratie – legt ook sportkoepel NOC*NSF ons regels op. Bijvoorbeeld met betrekking tot doping, matchfixing en seksueel overschrijdend gedrag.’
Lokale vrijwilligers
Zijn bond behartigt de belangen van alle 1.100 aangesloten lokale en regionale biljart-, snooker- en poolverenigingen, die recreatieve en competitieve spel- en wedstrijdavonden voor hun 26.000 leden organiseren. La Rivière: ‘Als kleine vereniging mag je verwachten dat de bond deze zaken van je overneemt. Lokale clubs die worden bestuurd door vrijwilligers kunnen dit niet allemaal zelf behappen, dat is te duur en te ingewikkeld. Want hoe zorg je ervoor dat individuele clubleden gebonden zijn aan de regelgeving vanuit NOC*NSF?’ Hij benadrukt dat biljart, snooker en pool wordt gespeeld door mensen van zeer uiteenlopende culturen en met leeftijden die variëren van tieners tot negentigers. Hoe maak je daar regelgeving voor?
De oplossing zocht hij in het laten ontwikkelen van modelstatuten voor de aangesloten verenigingsbesturen. De bondsdirecteur benaderde hiervoor jurist Arthur van der Hoeff van de Nederlandse Stichting voor Vereniging en Recht (VR) en ging samenwerking aan met de Stichting Nederland Sport. Beide organisaties hebben als doel om (sport)bonden en -verenigingen juridisch te ontzorgen. Ook Daniel Ohmann, notaris bij Ohmann Notariaat in Wassenaar, werd vanaf het prilste begin bij de ontwikkeling van de modelakte betrokken zodat er snel kon worden gehandeld.
Checklist
In nauwe afstemming met de KNBB ontwikkelden zij oplossingen op maat, een modelakte en een model huishoudelijk reglement. Van der Hoeff: ‘Met enige regelmaat lees je over een penningmeester die een greep in de kas deed of een bestuurder die zijn eigenbelang liet prevaleren boven dat van zijn club. In essentie gaat de Wbtr over wat behoorlijk bestuur inhoudt en hoe je onbehoorlijk bestuur kunt voorkomen. Want bij onbehoorlijk bestuur kunnen alle bestuurders aansprakelijk worden gesteld en daar wil je als bond je vrijwilligers voor beschermen.’ Omdat de tachtig sportbonden in ons land met hun duizenden sportverenigingen (vaak ook nog districtsverenigingen) enorm van elkaar verschillen, ontwikkelde VR een checklist voor het predicaat ‘Goed Bestuurd’. Elk verenigingsbestuur dat deze vragenlijst invult, kan zelf zien waar eventuele hiaten zitten en waar nadere actie nodig is.
Naleving en handhaving
De modelakte is goed doordacht en ontwikkeld in samenwerking met relevante partijen. Door zoveel mogelijk te standaardiseren, is het gelukt de kosten voor de (sport)bonden en -verenigingen die ermee willen werken zo laag mogelijk te houden. Vanwege de inzet van Daniel Ohmann is alles ook notarieel goed uitgezocht. Ohmann: ‘In principe kan een lokale vereniging met deze akte meteen naar een notaris en het laten vastleggen. Tegelijkertijd blijft maatwerk in overleg met de bond en de notaris ook mogelijk. In de praktijk blijkt dit goed te werken.’
Uitsluitend regelgeving volstaat niet: naleving en handhaving zijn net zulke essentiële onderdelen. Wat moet je bijvoorbeeld met overtreders? Sportbonden kunnen ervoor kiezen om de rechtspraak voor zaken met betrekking tot matchfixing, seksueel overschrijdend gedrag en doping neer te leggen bij het Instituut Sportrechtspraak (ISR). Dit is een onafhankelijke professionele organisatie waarin de beoordeling van sportspecifieke elementen is gewaarborgd. Ook deze service ontlast de bonden en verenigingen, mits de statuten en reglementen van de betreffende sportvereniging hierin op de juiste wijze voorzien.
Meerdere sportbonden
Wanneer een bond besluit dergelijke zaken over te dragen aan het ISR, wordt in de statuten van de bond opgenomen dat de reglementen van ISR van toepassing zijn. Vervolgens moet de bond ervoor zorgen dat de bij hen aangesloten verenigingen met al hun leden ook aan deze reglementen zijn gebonden. La Rivière: ‘Juridisch is dit complex, want de leden van bonden zijn de lokale verenigingen en níet de individuele sporters. Feitelijk is er geen band tussen bijvoorbeeld de leden van een lokale snookervereniging in Amsterdam en de nationale Biljartbond. Dit heeft tot gevolg dat de leden akkoord moeten gaan met wat hun landelijke bond met het ISR afspreekt en hierop de statuten aanpassen.’
Hoe ingewikkeld ook, in de praktijk hebben al meer dan tien nationale sportbonden de overstap naar het ISR gemaakt. Notaris Ohmann: ‘Gezien de actualiteit van het onderwerp brengen nu ook lokale (sport)verenigingen hun statuten hiermee in lijn. De modelstatuten komen hierbij goed van pas.’