Ik ben er namelijk van overtuigd dat júist als je niet focust op poen en prestaties, maar op sfeer en werkplezier, die poen en prestaties heus vanzelf óók komen – als prettig bijeffect in plaats van doel op zich.
Een en ander vraagt nogal wat van je werkcultuur. Cruciaal daarin is openheid. Want als je open kunt zijn over wie je bent, met al je talenten, trots, schaamte en gebreken, dan is er vertrouwen. En als er vertrouwen is, dan raak je geen energie kwijt aan angst voor (bijvoorbeeld) een slechte beoordeling, maar kan je je energie vol op de werkinhoud richten.
Op de werkvloer
Om te onderzoeken hoe open mensen op de werkvloer feitelijk zijn, wilde ik weten waarover men zoal durft te praten. Kan je bijvoorbeeld gemakkelijk zeggen dat je mantelzorg verleent? Of dat je homoseksueel bent, iets op je vakgebied niet weet, van plan bent zwanger te worden, een ernstige fout op het werk hebt gemaakt, op het werk last hebt van grensoverschrijdend gedrag, van plan bent ander werk te zoeken, psychische problemen hebt, financiële schulden hebt, of kampt met een verslaving aan alcohol en drugs? Misschien denk je nu: open zijn over mantelzorg, dat gaat nog wel, maar over alcoholverslaving …?
Open cultuurschaal
Inderdaad is dat wat uit mijn peiling blijkt: driekwart zegt dat in hun werkomgeving mensen open zijn over mantelzorg; 65 procent zegt hetzelfde over homoseksualiteit. Maar daarna wordt het rap minder. Dat je op je vakgebied iets niet weet, daarover vindt nog niet de helft dat je er open over kunt zijn. Zwangerschapsplannen en ernstige fouten worden volgens een derde openlijk besproken. Grensoverschrijdend gedrag, vertrekplannen, psychische problemen: slechts zo'n 15 procent zegt dat die thema's openlijk bespreekbaar zijn. Het minst bespreekbaar zijn financiële schulden (7 procent) en alcohol/drugsverslaving (4 procent). Op de gehele ‘open cultuurschaal’ scoort men gemiddeld 2,8 op een schaal van 1 tot 5.
Onbespreekbaar
En dan is er iets bijzonders met grensoverschrijdend gedrag. Dat blijkt onbespreekbaar, aldus 51 procent van de respondenten zonder leidinggevende positie. Maar van de bestuurders en leidinggevenden in de steekproef (40 van de 107) vindt slechts 25 procent dat het onbespreekbaar is. Dit laatste duidt op iets wat ik noem: de baas-bias. Als je macht hebt, dan denk je dat grensoverschrijdend gedrag heus bespreekbaar is, terwijl de minder machtige vindt van niet. Denk aan wat John de Mol in het programma Boos zei, toen hij vond dat slachtoffers zich maar gewoon moesten uitspreken. Maar juist dát is haast onmogelijk, als je je afhankelijk voelt van de mensen boven je.
Broodnodig
Kortom, er is werk aan de winkel. Want je open en kwetsbaar opstellen is cruciaal voor vertrouwen. En vertrouwen is weer broodnodig om met plezier (samen) te werken. Maar de openheid die nodig is om je kwetsbaar te durven opstellen, lijkt nog niet wijdverbreid op de Nederlandse werkvloeren.
Benieuwd hoe open men op jouw notariskantoor is? Doe zelf eens deze peiling tijdens een werkoverleg. Het kan niet anders, of daarna hebben jullie onderling een goed gesprek. Precies dat is een begin van een open werkcultuur!