'Een goede notaris kan zich verplaatsen in die ander'
De persoon van de notaris krijgt steeds meer gewicht. Het vak draait niet meer alleen om juridische kennis, maar ook om brede sociale vaardigheden. Maatschappelijke functies zijn een uitgelezen manier om de ivoren toren van het notariskantoor te verlaten en de voelhorens uit te steken in de samenleving. Diana Marukyan, die werkt bij CMS Law in Amsterdam, is een van die kandidaat-notarissen die zich inzetten voor het algemeen belang. Samen met haar zus Inna heeft zij een stichting opgericht die hulpbehoevende families in Armenië ondersteunt. ‘Als jonge tieners verhuisden wij samen met onze moeder naar Nederland. Ik weet hoe het is om het niet breed te hebben.’ Ondanks dat ze het goed deed in Nederland, lieten de erbarmelijke omstandigheden die zij aantrof tijdens familiebezoeken in Armenië haar niet los.
In 2019 ging daarom ‘Maruk’s Project for Children’ van start. ‘Met behulp van donaties van particulieren en bedrijven transporteren wij kleding en andere hulpgoederen naar Armenië. Daarnaast organiseren we jaarlijks een ‘Dag van het Kind’, met activiteiten voor kinderen uit dorpen buiten de hoofdstad. En momenteel zijn we bezig met het opzetten van een naschoolse opvang, die wordt gefinancierd door de Nederlandse ambassade in Armenië. Dit project richt zich op kinderen van alleenstaande moeders. Doordat deze moeders nu niet kunnen werken, kunnen zij hun kinderen niet geven wat elke ouder zijn of haar kind wil geven. Bovendien zijn ze niet betrokken bij de maatschappij. Met de opvang willen we deze negatieve spiraal doorbreken.’
LHBTQ+-netwerk
Ook voor Menno Geusens, kandidaat-notaris bij Jones Day in Amsterdam, is het leven meer dan alleen werken en ontspannen. Tot begin dit jaar was hij bestuurslid van legal LGBTQ+-netwerk Forward. ‘Een van mijn beste vrienden ging werken in New York en zag daar de kracht van dit soort netwerken. Vervolgens hebben we in 2016 Forward opgericht in Nederland. Het doel is om de acceptatie, erkenning en zichtbaarheid van lesbiënnes, homo’s, biseksuelen en transgenders in de juridische beroepsgroep te bevorderen. Inmiddels zijn tientallen advocaten- en notariskantoren aangesloten bij Forward. Wij organiseren netwerkevenementen, mentorprogramma’s en trainingssessies. Verder delen we best practices, onder meer over een inclusief werkklimaat en neutraal taalgebruik in juridische documenten.’
Geusens is ook lid van de diversiteits- en inclusiewerkgroep van zijn kantoor in Amsterdam en van de LGBTQ+ Affinity Group van Jones Day wereldwijd. ‘Dat ik hier ben ingerold, heeft te maken met mijn eigen achtergrond. Zelf heb ik nooit veel struggles gehad in mijn loopbaan, maar dat kan verschillen per kantoor of afdeling. Je hoort nog té vaak verhalen over mensen met een LGBTQ+-achtergrond die twijfelen: kan ik wel of niet openlijk spreken over mijn relaties en privéleven? Ons leven ziet er immers vaak net iets ander uit dan dat van de meerderheid van de collega’s op kantoor. Het blijft dus nodig om zichtbaarheid en acceptatie te vergroten, óók – of misschien wel juist – in de juridische wereld.’
Dementie.nl
Laura van Kempen-Cremers, werkzaam als interim-kandidaat-notaris en jurist bij Centrum Erfrecht in Oisterwijk, doet weer iets heel anders. Zij zet zich in voor dementie.nl, een website voor mensen die in hun omgeving te maken krijgen met dementie. ‘Zij kunnen daar (praktische) vragen stellen aan meerdere deskundigen. Samen met twee collega’s geef ik invulling aan de notariële kant van de zaak. Familieleden van dementerenden zitten met allerlei zorgen. Bijvoorbeeld: hoe werkt het met bewind, wat is een levenstestament, wat doe ik als ik een vermoeden heb van financieel misbruik? Wij geven geen advies over hun persoonlijke situatie, maar wel een inhoudelijke toelichting en verwijzen hen door naar de juiste personen of instanties.’
De betrokken (kandidaat-)notarissen krijgen zo’n zestig vragen per maand, die ze onderling verdelen. ‘Ik vind het belangrijk om een steentje bij te dragen, ook bijvoorbeeld bij de (sport)verenigingen waarvan onze kinderen lid zijn. Bij dementie.nl kan ik mijn juridische kennis inzetten om mensen te helpen. De mensen die ons benaderen, zijn vaak bang om het verkeerde te zeggen tegen de notaris, artsen en zorginstanties. Het is een dankbare taak om hen in de wirwar van emoties, papierwerk, de ziekte en alles wat erbij komt kijken, op het spoor te zetten richting het antwoord op hun vragen.’
Twee kanten op
De maatschappelijke organisaties waarvoor de drie kandidaat-notarissen actief zijn, zijn natuurlijk heel blij met hun inzet. Maar het werkt twee kanten op: het brengt henzelf ook veel, naast de voldoening van ‘iets doen voor de medemens’. Geusens: ‘Van mijn ontmoetingen en ervaringen bij Forward heb ik ook in mijn werk profijt. De omgang met mensen, hen aanvoelen, met je tijd meegaan – het hoort allemaal bij ons vak. Diversiteit en inclusie (D&I) zijn ook relevant voor werkgevers, omdat dit essentiële thema’s zijn voor de nieuwe generatie medewerkers. Als je daaraan geen aandacht besteedt, dan mis je de aansluiting met hen. Hetzelfde geldt voor de cliënten. Ons kantoor werkt voor grote, internationale bedrijven, die niet alleen zelf een helder D&I-beleid voeren, maar dat ook verwachten van hun notarissen en advocaten.’
Van Kempen-Cremers ziet eveneens een goede wisselwerking tussen haar ‘echte’ en haar pro bono-werk. ‘Hoe meer ervaring en kennis, niet alleen op juridisch, maar ook op empathisch vlak, hoe beter je functioneert als notaris en adviseur. Je moet het recht kennen én het vermogen hebben om mensen te zien en naar hen te luisteren, ook tussen de regels door.’
Voor Marukyan heeft de stichtingsvorm geen geheimen meer sinds ze er zelf een oprichtte, lacht ze. En de gesprekken die ze voerde met Armeense ministers en de Nederlandse ambassadeur lieten de nervositeit voor belangrijke besprekingen op kantoor verdwijnen. Maar er is meer. ‘Mijn werk voor de stichting helpt enorm om even uit de juridische bubbel te stappen. Als notaris kan je er niet altijd van uitgaan dat de mensen aan de overkant van de tafel begrijpen wat je doet en zegt. Een goede notaris kan zich verplaatsen in die ander en is in staat uit te leggen wat ons werk inhoudt.’