Onlangs was ik bij een bedrijf waar iemand die niet kan lezen en schrijven – laat ik hem Koos noemen – tóch toegang kreeg om er te komen werken. Goed, ze doen er heel wat anders dan aktes opstellen. Hun core business is betonnen heipalen maken. Sterke mannen en een enkele vrouw, gekleed in onverwoestbare bedrijfskleding, lopend op schoenen met stalen neuzen, gieten de hele dag mallen vol met enorme hoeveelheden vloeibaar beton. Zwaar en gevaarlijk werk en ook nog eens steeds hetzelfde. Werk waarvan het best lastig is om mensen ervoor te interesseren, laat staan dat ze het langjarig willen doen.
Jobcoaches
En toch zijn zelfs bedrijven als deze geneigd om werknemers die (enigszins) beperkt zijn links te laten liggen op de arbeidsmarkt. Als ze al toegang verlenen, dan is dat vaak tijdelijk, op een flexcontract. En dus zie je niet zelden dat er met mensen als Koos ‘geleurd’ wordt door bijvoorbeeld jobcoaches van het UWV. Bij het ene bedrijf mogen ze dan een paar maanden een gat opvullen, bij het andere niet meer dan een paar weken. Zo verging het ook Koos. En dan had hij ook nog steeds wisselende jobcoaches. Steeds moest Koos vertrekken, steeds werd hij verlaten. Het gevolg? Koos raakte al zijn vertrouwen in mensen, instanties en bedrijven kwijt. Dus toen hij bij het voornoemde betonbedrijf werd geplaatst, was hij op z’n zachtst gezegd argwanend. Tegen Nico, zijn chef, zei hij: ‘Als het wéér niet lukt, dan kap ik er mee. Dan wil ik nooit van mijn leven meer werken.’
Kans
Maar Nico gaf ‘m een kans. Hij leerde ‘m hoe hij veilig en netjes de mallen kon vullen. Hij introduceerde ‘m bij collega’s, van wie het met eentje zo goed klikte, dat ze vrienden werden. Als kers op de taart krijgt Koos binnenkort een vast contract. Eindelijk krijgt Koos ergens langdurig toegang. Eindelijk hoort hij erbij. Alleen al daardoor gaat hij elke dag fluitend naar zijn werk.
Eenvoudige klussen
Bedrijven als dit betonbedrijf zijn helaas een uitzondering. Ook van een gemiddeld notariskantoor verwacht ik niet meteen dat mensen als Koos er makkelijk toegang krijgen. En dat terwijl ook op het notariskantoor eenvoudige klussen geklaard moeten worden, zoals koffie of broodjes klaarzetten, papier door de shredder halen, schoonmaken. Taken waarvan we het heel gewoon vinden dat die tegenwoordig zijn uitbesteed aan cateringbedrijven, beveiligingsbedrijven, schoonmaakbedrijven.
Dit alles zou niet erg zijn als die bedrijven goed voor hun mensen zouden zorgen. Maar daaraan schort het nogal eens. Kijk maar naar Schiphol. Daar beconcurreren afhandelingsbedrijven elkaar om tegen zo laag mogelijke tarieven koffers in en uit vliegtuigen te sjouwen, reizigers te beveiligen en bagagekarretjes op hun plek terug te zetten. De werknemers zijn de dupe: hun banen zijn tijdelijk en slecht betaald.
Inbesteden
Hoe zou het zijn als bedrijven in het algemeen en notariskantoren in het bijzonder weer wat vaker het praktische, routinematige werk inbesteden? Niet alleen zijn mensen als Koos daar enorm mee geholpen. Ook word je daardoor een divers en inclusief bedrijf, wat ieders perspectief verbreedt, en dat pakt vaak ook nog goed uit voor ieders prestaties.