'Of ik nog steeds aan het leren ben om notaris te worden'
Of ik nog steeds aan het leren ben om notaris te worden. Bij het stellen van de vraag wordt vervolgens heel bedenkelijk gekeken omdat ik niet meer een van de jongsten ben. Althans, niet meer zo piep dat ik eruitzie of ik vers van de universiteit kom.
Eigen keuze
Ik leg de cliënten graag uit dat het mijn eigen keuze is om kandidaat te blijven. Vaak volgt dan de vraag hoe je dan wel notaris wordt. In mijn poging om dat uit te leggen, raak ik de aandacht van mijn gehoor kwijt halverwege 'eerst een jaar werken' en 'verplicht deelnemen aan de beroepsopleiding'. Dan zijn we nog niet eens toegekomen aan het ondernemingsplan en de integriteitstoets. Kortom, als notaris moet je zo ongeveer over 'onmenselijke' eigenschappen beschikken.
Zou dat een van de oorzaken zijn van het krappe aanbod van kandidaat-notarissen? Het niet kunnen of willen voldoen aan alle eisen en er daarom maar voortijdig mee ophouden? Er is voldoende animo voor de notariële studierichting. Struikelt de kandidaat dan misschien over het eerste jaar werken in de praktijk? Het is weliswaar buffelen op de meeste kantoren, maar er staan ook salaris, werkervaring en zingeving tegenover.
Terug naar collegebanken
Als je na een jaar nog steeds werkzaam bent als kandidaat-notaris, mag je deelnemen aan de beroepsopleiding. Samen met je collega’s van andere kantoren ga je terug naar de collegebanken om je kennis te verbreden en te verdiepen. Bij mijn opleiding in Leiden bleef het destijds hierbij, hooguit werd de leerstof nog gelardeerd met wat praktijkvoorbeelden.
Onder voortschrijdend inzicht is de opleiding inmiddels verder ontwikkeld. Hierin komen nu ook andere aspecten aan de orde die belangrijk zijn voor de kandidaten om een goede notaris te worden. Maar is deze ontwikkeling voldoende?
Hoge uitstroom
De uitstroom van kandidaten is (te) hoog. Een vergelijking met mijn eerste dag op de rechtenfaculteit is snel gemaakt. Daar werd aan de aanwezige studenten gevraagd om links en rechts naast je te kijken, want 'die zie je volgend collegejaar niet meer terug.' Een sombere voorspelling, die helaas ook steeds meer lijkt op te gaan voor de beroepsopleiding.
Moderne beroepsopleiding
Jammer, want voor een goed functionerend notariaat is een op de praktijk aansluitende opleiding naar mijn bescheiden mening noodzakelijk. Het zou voor de deelnemers goed zijn als de opleiding ook aandacht besteedt aan het vergroten van de weerbaarheid in lastige situaties. Hoe ga je om met de handhaving van de regels van de Wwft als je cliënt niet altijd even prettig wil meewerken? Ook het managen van het personeelsbeleid en je kantoorissues mag niet ontbreken. Dit zijn immers vaardigheden die van een notaris worden verwacht en dus thuishoren op een moderne beroepsopleiding. Dan worden we wellicht ook wat menselijker, of moesten we nu juist 'onmenselijker' worden? Aan u de keus.