Natuurlijk zijn er ook notarissen die weleens een gokje wagen in het casino. En notarissen die beleggen in aandelen of andere financiële producten waarvan de waarde (fors) kan fluctueren. Ik veronderstel echter dat de meesten van hen niet zijn ingestapt in het cryptocasino, dat zij zijn weggebleven bij cryptomunten zoals bitcoin, dogecoin, ethereum en tether. Omdat zij de risico’s zien van producten waarvan de handelaren en beheerders niet onder hetzelfde niveau van financieel toezicht staan als reguliere banken en andere financiële instellingen (‘red flag’ 1). En omdat reguliere en volwaardige accountantscontrole in deze sector ontbreekt (‘red flag’ 2).
Piramidefonds
Deze bijdrage schrijf ik dan ook niet voor de meeste notarissen. Ik schrijf dit voor de enkeling in het notariaat die wel het cryptocasino is ingestapt. Maar ook voor uw kinderen, familie, vrienden en kennissen, om hen te wijzen op de risico’s en gevaren. In mijn ogen is er eigenlijk niet eens sprake van een casino. Ik zie de cryptomarkt als een piramidefonds. Zolang (nieuwe) klanten geld in het fonds pompen, lijkt er niets aan de hand en kan het lang goed gaan. Zoals het jarenlang goed ging met het piramidefonds van Bernie Madoff (niet in crypto’s overigens), die in de Verenigde Staten een gevangenisstraf kreeg van 150 jaar omdat hij zijn klanten voor tientallen miljarden dollars heeft opgelicht.
Administratieve puinhopen
Sam Bankman-Fried van cryptoplatform FTX is het equivalent van Madoff in de cryptowereld. Ook hij lijkt zijn cliënten op grove schaal te hebben opgelicht. Bijvoorbeeld door de door hen aan FTX toevertrouwde gelden ter beschikking te stellen aan Alameda, een hedgefonds waaraan Bankman-Fried was verbonden. Alameda kon daardoor gaan ‘gokken’ met het geld van de cliënten van FTX. Verder gebruikte hij gelden voor de sponsoring van muzieksterren, sportclubs en politieke partijen. Volgens de media kocht hij er ook in privé voor honderden miljoenen dollars onroerend goed van.
De als curator van FTX aangestelde John Ray wist niet wat hij zag toen hij zich in de administratieve puinhopen van FTX ging verdiepen. In zijn veertigjarige carrière in de insolventiepraktijk – hij wikkelde onder meer het faillissement van Enron af – kwam hij geen grotere puinhoop tegen: 'Never in mijn career have I seen such a complete failure of corporate controls and such a complete absence of trusthworthy financial information as occured here.' De jaarrekeningen van FTX die hij aantrof, deponeerde hij direct in de prullenbak.
Gebakken lucht
Het moge duidelijk zijn: ik behoor tot de cryptocritici. Ik geloof niet in de waarde van cryptomunten, wat mij betreft gaat het om niet meer dan gebakken lucht. De cryptolovers zullen het niet met mij eens zijn. Veel van hen behoorden tot de eerste kopers van cryptomunten en hebben het pad van stijgende koersen afgelopen en forse winsten gemaakt. Hun winst is het verlies van degenen die later zijn ingestapt. Mijn advies is dan ook simpel: blijf weg uit deze markt. Handel zoals ik de notaris ken en karakteriseer: als een slim, verantwoordelijk, rustig, bedachtzaam en risicomijdend type.