'De alarmbellen gingen af toen ik hoorde dat hij geen twee, maar vier kinderen heeft'
Samengestelde gezinnen krijgen via de site het advies om contact op te nemen met een notariskantoor, omdat hun situatie vaak meer aandacht nodig heeft dan die van mensen met een klassiek gezin.
Klassiek gezin of toch niet?
Aan cliënten die gebruikmaken van deze online diensten probeer ik extra aandacht te besteden tijdens het passeren van de akten. Dit is nodig om hen goed te kunnen belehren. Andere cliënten hebben immers al eerder een adviesgesprek gehad met een collega of met mij; hun situatie is al een keer beoordeeld.
Daarom vroeg ik de cliënten tijdens het passeren van de testamenten naar hun gezinssituatie. Al snel bleek dat ze getrouwd zijn en samen twee kinderen hebben. Kort daarna vertelden zij dat de man zijn nichtje en haar partner van hetzelfde geslacht twee keer heeft geholpen met het krijgen van een kind. Dat heeft hij gedaan omdat zij biologisch gezien zelf geen kinderen kunnen krijgen en graag wilden dat de kinderen zoveel mogelijk op beide families zouden lijken.
Bij mij gingen allerlei alarmbellen rinkelen toen ik hoorde dat de man niet twee, maar vier biologische kinderen heeft: juridisch gezien heeft hij dan wel een klassiek gezin (met twee kinderen), maar dat kan in de toekomst (ook na zijn overlijden) anders zijn als hij als verwekker beschouwd kan worden.
Gerechtelijke vaststelling
De kinderen van het nichtje kunnen namelijk kiezen voor gerechtelijke vaststelling van het vaderschap. Daarbij wordt via de rechter vastgesteld wie de verwekker – en daarmee de biologische vader – van een kind is. In deze vorm kan het vaderschap ook ontstaan als erkenning of adoptie niet meer mogelijk is. Bijvoorbeeld omdat de ‘vader’ is overleden. Uiteraard zijn er een aantal voorwaarden voor een succesvol verzoek tot gerechtelijke vaststelling van het vaderschap. Zo moet de ‘vader’ verwekker van het kind zijn of als levensgezel van de moeder ingestemd hebben met een daad die de verwekking van het kind tot gevolg kan hebben gehad.
Scherp blijven
In het testament van mijn cliënt stond dat zijn kinderen (samen met de echtgenote) erfgenamen zijn voor gelijke delen. Het is misschien een beetje ver gezocht, maar met deze ruime formulering zouden ook de kinderen die geboren zijn door zijn ‘vriendendienst’ kunnen erven.
De wil van de man was duidelijk: met zijn kinderen bedoelde hij alleen zijn huidige twee kinderen en het testament moest dichtgetimmerd worden. Hierop heb ik het testament aangepast en hem gewezen op de legitieme portie – een kwestie die eventueel nog kan spelen bij een gerechtelijke vaststelling van zijn vaderschap. Kortom: in de inclusieve samenleving en de steeds complexere gezinssamenstellingen moeten wij als (kandidaat-)notarissen scherp blijven en blijven belehren.