'Dat zijn geen rode vlaggen, maar vlammende vuurpijlen'
Zelfs accountants zijn beter te casten. In 2016 verscheen de film 'The accountant' met acteur Ben Affleck als forensisch accountant in de hoofdrol. Deze film bracht in de bioscopen meer dan 150 miljoen dollar op. Niet zelden trekken accountants in de media de aandacht vanwege hun negatieve bijrol in fraudezaken waarin hun cliënten als dader figureren. Als onbewuste facilitator of bewuste consigliere staan zij dan witteboordencriminelen bij. Als notaris wilt u daar verre van blijven, nietwaar?
Mr. Integrity
Hoe ik hierop kom? Welnu, onlangs had ik het genoegen om de première mee te maken van de serie 'De Zaak Schaap’' die gaat over de verfilming van de grootste fraudezaak in Nederland waarbij een notaris was betrokken. Niet als slachtoffer of facilitator, zelfs niet als consigliere, maar als hoofddader. Een vierdelige serie over de opkomst en ondergang van Frank O., voormalig notaris bij en bestuursvoorzitter van het kantoor van – nota bene – de landsadvocaat. Zijn bijnaam: Mr. Integrity. Deze vierdelige serie moet iedere notaris bekijken. Dit is beter, instructiever en vooral spannender dan uw vakliteratuur. Het zou zelfs een verplicht onderdeel moeten zijn van de opleiding tot notaris en de – zoals u dat altijd zo deftig zegt – education permanente. De serie kan gratis worden bekeken op NPO Start of in augustus op televisie (op de vrijdagavonden, net na actualiteitenprogramma Nieuwsuur).
Apothekerskast
Naast de inhoud – een fraaie reconstructie van een boekhoudkundig spel – was ik onder de indruk van de wijze van verfilming, techniek en geluid. Een verteller (acteur Jeroen Spitzenberger) neemt de kijker mee door het leven van de notaris. Hoogtepunt is de scène waarin Spitzenberger voor een apothekerskast het geschuif met geld door de notaris van het ene naar het andere laatje treffend en voor iedereen begrijpelijk weet uit te beelden en te verwoorden. Daarmee wordt de kern van de fraude begrijpelijk aan de kijker overgebracht. Het kantoor van de notaris blijft zich als slachtoffer presenteren en zet de fraude neer als geraffineerd en complex. Maar de werkelijkheid is dat er op het kantoor sprake was van een gebrek aan interne controle, te weinig aandacht voor compliance, sociale onveiligheid en een situatie van ongezonde hiërarchische verhoudingen. Dat zijn geen rode vlaggen, maar vlammende vuurpijlen. U kunt daarvan leren: hoe het niet moet. Waarom u altijd oplettend, kritisch en doortastend moet zijn, om zelf niet – bewust of onbewust – te worden meegezogen in de ‘misse daden’ van een collega of cliënt.
Sexy
Hopelijk blijft het bij deze serie. Een notaris hoeft niet stoer of brutaal te zijn. Geen facilitator of consigliere, laat staan dader. Niet spannend of sexy, hoewel dat laatste eigenlijk best mag. Zolang ons geld maar veilig op uw derdenrekening staat en u ons testament tot in de puntjes redigeert en opmaakt. Dat komt vast goed, toch?