Logo KNB.nl
English

Column van de voorzitter

Warme of koude grond

Warme grond. Die term gebruiken we voor landbouwgrond die veel kans maakt om een bouwbestemming te krijgen. Beleggers hebben de afgelopen jaren miljoenen geïnvesteerd in kleine stukjes landbouwgrond, in de hoop daaraan goed te verdienen als die grond bebouwd zou worden. Meestal komen zij van een koude kermis thuis: de grond blijkt toch niet zo ‘warm’ te zijn als de verkoper hun heeft voorgespiegeld, zodat ze blijven zitten met een waardeloos lapje grond.

Tekst: Annerie Ploumen | Beeld: Truus van Gog Notariaat Magazine 2023-05
Annerie NM6 750x500

'Als de notaris eerder in beeld komt, kunnen we kopers tijdig waarschuwen'

Bovendien is met die versnipperde grond weinig meer te beginnen, aangezien hij zoveel verschillende eigenaren heeft. De politiek wil een einde maken aan deze vorm van grondspeculatie. Maar hoe? Daarover debatteerde de Tweede Kamer begin juni in een rondetafelgesprek waarbij ik namens de KNB mocht aanschuiven (lees meer in 'Anders bekeken'). De notaris heeft immers een rol in dit proces, omdat hij de akte van levering tekent. Ook wij willen dat kopers niet de dupe worden van misleidende verkooppraatjes, maar ik wil af van het beeld dat de notaris bijdraagt aan die misleiding.

Goede voorlichting

Het is de notaris niet verboden om mee te werken aan de verkoop van landbouwgrond. Sterker nog, door onze ministerieplicht kunnen wij niet zomaar dienstweigeren. Wel kunnen we zorgen voor goede voorlichting. Is de klant zich ervan bewust dat hij een risicoproduct koopt? Die voorlichting is essentieel. Als de klant desondanks de koop wil doorzetten, valt de notaris niets te verwijten.
Om te voorkomen dat nog meer mensen de dupe worden van grondspeculatie, is echter meer nodig. De KNB doet daarvoor drie voorstellen die ik ook met de Tweede Kamer heb gedeeld. Wij willen dat dit soort transacties onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten komen te vallen, waardoor speculatie met grond vergunningplichtig wordt.
Daarnaast willen we dat een notariële koopovereenkomst in deze gevallen verplicht wordt, zodat de notaris niet pas bij de akte van levering in beeld komt. Daardoor kunnen wij, tot slot, kopers tijdig waarschuwen voor de risico’s van grondhandel en controleren of zij over alle informatie beschikken om een weloverwogen keuze te maken.
Op deze manier denken wij er als notarissen aan te kunnen bijdragen dat consumenten koude grond niet voor warme grond aanzien. Op koude grond worden aardappelen geteeld, geen huizen gebouwd. Laat dat voor iedereen duidelijk zijn.