Casus
In 1992 verkoopt vader zijn woning aan zijn vijf kinderen. De akte van levering bevat een uitsluitingsclausule. In 1993 scheldt vader de schuldig gebleven koopsom kwijt, met uitsluitingsclausule. In 2019 ontvangt de notaris de koopovereenkomst waarbij de vijf kinderen de woning verkopen. Klager is inmiddels gescheiden van een dochter, met wie hij in gemeenschap van goederen was getrouwd. Het echtscheidingsconvenant vermeldt dat de woning privébezit van de vrouw is.
De notaris twijfelt daaraan en stuurt klager een verkoopvolmacht. Klager werkt pas mee als er een depotovereenkomst is getekend, waarbij de helft van de opbrengst van de vrouw in depot blijft bij de notaris. Daarin staat onder meer dat als uiterlijk op 31 januari 2020 geen deskundige is aangewezen, de notaris het depotbedrag uitkeert aan partijen, ieder voor de helft.
De advocaat van de vrouw schrijft op 28 januari 2020 aan de notaris: 'Indien op 31 januari aanstaande geen deskundige is aangewezen, ontbindt de vrouw middels dit schrijven reeds nu voor alsdan de gesloten vaststellingsovereenkomst.'
De klacht
De notaris was niet onpartijdig, is zijn onderzoeksplicht niet nagekomen en heeft niet zorgvuldig (genoeg) gehandeld, de vormvoorschriften niet zorgvuldig nageleefd, gedwaald, onjuiste informatie verstrekt, druk, dreiging en dwang uitgeoefend en een bankfunctie vervuld.
'Gegrond met oplegging van een maatregel'
Het oordeel
Eenzijdige ontbinding van de depotovereenkomst door de advocaat van de vrouw was mogelijk omdat het recht van ontbinding in de depotovereenkomst niet was uitgesloten. De notaris beaamde dat het beter was geweest als uitsluiting van het recht van ontbinding wél in de depotovereenkomst was opgenomen. De reden van het ontbreken was dat hij de door de advocaat van de vrouw aangeleverde depotovereenkomst heeft gebruikt.
Na de ontbinding van de depotovereenkomst had de notaris geen grond meer om het depotbedrag onder zich te houden. De notaris heeft dat wel gedaan omdat de advocaat van de vrouw dreigde met het leggen van beslag op het depotbedrag en dat zou weer discussie en kosten met zich meebrengen. Beslaglegging en met name de daaropvolgende gerechtelijke procedure had evenwel een antwoord kunnen opleveren op de vraag aan wie de opbrengst van de verkoop van de woning toekwam.
Uiteindelijk heeft de notaris, nadat klager had verklaard dat hij geen recht had op het geld, het depotbedrag geheel uitbetaald aan de vrouw. Alles bij elkaar heeft de notaris, hoewel zijn bedoelingen niet onzuiver zullen zijn geweest, zijn oren te veel laten hangen naar (de advocaat van) de vrouw. Het is voorstelbaar dat de op momenten wat partijdige opstelling van de notaris druk heeft opgeleverd aan de zijde van klager. Deze klachtonderdelen zijn dan ook gegrond.
Wat betreft het niet-reageren van de notaris op berichten van klager: klager heeft de notaris diverse berichten gestuurd waarop deze niet heeft gereageerd. Volgens de notaris was er meerdere malen uitputtend van standpunten gewisseld en wist hij niet wat hij daaraan nog moest toevoegen. De notaris had op zijn minst moeten aangeven dat hij niet meer verder zou reageren op e-mailberichten. Ook dit klachtonderdeel is gegrond.
Andere onderdelen van de klacht acht de kamer ongegrond.
De notariskamer legt de maatregel berisping op.
Kamer voor het notariaat Den Haag 14 juni 2023, ECLI:NL:TNORDHA:2023:12
Opmerking
Depotovereenkomsten leiden zeer regelmatig tot tuchtklachten. De notaris heeft in dit geval met de depotovereenkomst de belangen van klager juist willen beschermen. Dat hij daarbij een model van de advocaat van de vrouw gebruikt, wekte ten minste de schijn van partijdigheid. Het gebruikte model lijkt echter veel op het KNB-model, waarin eveneens geen uitsluiting van de mogelijkheid tot ontbinding is opgenomen.