'De behoefte aan steeds meer vrije tijd slaat een beetje door'
Jeroen Pas, gepensioneerd notaris
“Toen ik in 1973 startte in het notariaat, waren er geen notarissen die parttime werkten. Als kandidaat-notaris werkte ik vijf dagen. Het vak leren kostte tijd. Je was bezig met je carrière. Alle collega’s waren mannen en ze werkten allemaal fulltime. Dat gold ook voor de medewerkers.
Begin jaren negentig werd ik benoemd als notaris. Dat was een heel intensieve tijd. Ik werkte vijftig uur in de week. In die opbouwfase was het ondenkbaar om minder te gaan werken. De gedachte kwam niet eens bij je op. Ik kende een notaris die zijn kantoor tussen kerst en oud en nieuw sloot. Dat werd al heel vreemd gevonden.
Mijn dochter heeft mijn kantoor overgenomen, maar ik ben er nog bij betrokken. Als notarieel adviseur geef ik ondersteuning bij vennootschappen en de familiepraktijk, kijk akten na en schuif aan bij het strategisch overleg. De tijden zijn veranderd. Mijn dochter werkt vier dagen in de week op kantoor als notaris. Van de twaalf medewerkers werken er maar twee fulltime. Dat kan omdat ze het heel strak heeft georganiseerd. Alle stappen in het proces zijn zo vastgelegd dat collega’s werk aan elkaar kunnen overdragen. En we hebben een kandidaat-notaris die op de vrije dag van mijn dochter passeert.
Als ik nu weer zou beginnen als notaris, dan zou ik misschien ook minder werken. Maar dan liever vijf dagen in de week met meer vrije dagen. Dan kun je af en toe een weekje weg. Het was vroeger normaal dat het kantoor op de eerste plaats kwam. Ik zie mijn kleindochter nu wel meer opgroeien dan mijn dochter vroeger. Toen was ik altijd met mijn werk bezig. Als je een eenmanskantoor hebt komt er veel op je af, maar het is enorm leuk. Dat had ik niet graag willen missen.”
Madelon Backelandt, freelance kandidaat-notaris
“Ik werk drie dagen in de week als kandidaat-notaris. Als freelancer kan ik mijn eigen werktijden bepalen. Ik stap om half negen in de auto en werk tot vier uur. Mijn grenzen houd ik scherp in de gaten. Ik ben een tijdje zware waarnemer geweest. Op een gegeven moment zat er geen lucht meer tussen de afspraken. Toen zijn we de agenda anders gaan inrichten. Dat kan zolang je maar goede afspraken maakt. Mensen moeten weten wanneer je er niet bent.
Je moet je klanten opvoeden. Cliënten hebben altijd haast. Daarom vraag ik eerst wat er aan de hand is. Een schenking op papier komt bijvoorbeeld niet op één dag. Ik ken een aantal notarissen die alleen op bepaalde dagen in de week onroerend goed passeren. De samenwerkende makelaars weten dat. Veel notarissen hebben het gevoel dat ze altijd aanwezig moeten zijn. Diep in hun hart willen ze misschien best minder werken. Het kan gewoon. Je hoeft niet iedere dag te passeren.
Zo heb ik er niet altijd over gedacht. In mijn eerste baan werkte ik veertig uur in de week. De eentonigheid van het werk brak mij op. Ik was vooral druk met het maken en uitwerken van akten. Deed weinig besprekingen terwijl ik dat juist enorm leuk vind. Na een burn-out gooide ik het roer om. Veranderde van kantoor en ging eerst vier en daarna drie dagen werken. Dat combineer ik met een coachingpraktijk.
Het ging niet zonder slag of stoot. De notaris vond het maar ingewikkeld. Hij leunde op mij voor het passeren. Ik begrijp het wel. Toch denk ik dat er meer mogelijk is. We zijn in het notariaat geneigd om dingen te doen zoals het altijd ging. Iedereen werkt van negen tot vijf. De een bespreekt, de ander werkt uit. Terwijl je enorme stappen kan maken als je rond de tafel gaat zitten en aan elkaar vraagt waar je energie van krijgt. Het is een kwestie van out-of-the-box denken.’
Bart Spoormakers, notaris en eigenaar van Spoormakers Notarissen
“Het ligt aan het kantoor. Als je met meer notarissen werkt, is er meer mogelijk dan wanneer je een solitaire notaris bent. Vier dagen is wat mij betreft de ondergrens. Zeker als je ook de dossiers beheert, wordt het heel ingewikkeld als je maar drie dagen in de week met je werk bezig bent. Op dit kantoor zijn we nu met drie notarissen plus een kandidaat-notaris die volgend jaar waarnemingsbevoegd is. Daardoor kan ik meer zaken overdragen dan vroeger.
In het verleden maakte ik lange dagen. Dan begon ik ’s ochtends om kwart over zeven en werkte ik tot zeven uur ’s avonds. Met de nieuwe samenstelling wordt het mogelijk om van acht tot half zes te werken. Aan mijn collega’s zie ik dat het wel degelijk mogelijk is om minder te werken. De ene toegevoegde notaris werkt vier dagen in de week. De ander werkt woensdagochtend vanuit huis en heeft woensdagmiddag vrij.
Zelf werk ik fulltime. Het past in de huidige trend om minder te werken, maar ik geniet erg van mijn werk. Ik krijg energie van het contact met mensen. De behoefte aan steeds meer vrije tijd slaat een beetje door, vind ik. Het verbaast mij dat mensen niet meer genieten van hun werk. Ik ga het wel een beetje afbouwen. Zes jaar geleden wilde ik terug naar viereneenhalve dag. De vrijdagmiddag had ik vrij. Ik heb het twee weken volgehouden. Toen ging ik toch weer naar kantoor om aan mijn dossiers te werken.
Het is de aard van het beest. Ik ben heel servicegericht. Als een klant naar kantoor belt voor zijn dossier, wil ik dat hij te woord wordt gestaan. Dat is misschien overdreven. Je krijgt bij je bank ook niet direct iemand aan de lijn als je belt met een vraag. Over een half jaar wil ik de vrijdagmiddag vrij gaan nemen. Dat gaat mij nu wel lukken. Ik heb de personele bezetting die het mogelijk maakt; ik ben vervangbaar. Dat gevoel had ik vroeger niet.”