Een grote groep ondernemingen moet nu in het bestuursverslag informatie gaan opnemen over ESG-onderwerpen: environmental (milieu), social (sociaal) en governance (bestuur). Over hun invloed op de wereld, kortom. Deze verplichting geldt in eerste instantie met name voor beursgenoteerde ondernemingen, maar in de nabije toekomst voor veel meer bedrijven.
Energiezuinig gebouw
Voor bepaalde sectoren – de fossiele industrie voorop – is de impact van de nieuwe regelgeving enorm. Financiële dienstverleners zoals notarissen vallen niet onder de CSRD. Dit neemt niet weg dat zij wel degelijk te maken hebben met duurzaamheid. Zo schenken steeds meer notariskantoren aandacht aan de E, bijvoorbeeld door kantoor te houden in een energiezuinig gebouw, zonnepanelen neer te leggen of het wagenpark te elektrificeren.
De S en de G zijn voor hen eveneens van belang. Bij de S gaat het om de zorg voor het eigen personeel – ook in de keten waarvan het kantoor deel uitmaakt – en de invloed van de onderneming op consumenten en de zogeheten affected communities, zoals klanten en andere belanghebbenden. Het gaat daarnaast om inclusiviteit en een eerlijke en gelijke beloning voor mannelijke én vrouwelijke medewerkers. De G is gericht op het gedrag van bedrijven, bijvoorbeeld op het gebied van de naleving van wet- en regelgeving. Denk onder meer aan fraude en corruptie, maar ook aan lobbyactiviteiten.
Hoofd- en bijzaak
Het is prima dat er zoveel aandacht is voor de ESG-aspecten van ondernemen, maar eerlijk gezegd zie ik de verslaggeving als bijzaak, als trigger om meer aan ESG te gaan doen en daarover transparant te zijn. De hoofdzaak is dat we serieuze stappen zetten. Niet omdat een wetgever dat heeft bepaald, maar omdat het moet voor mens en maatschappij. Voor onze (klein)kinderen en toekomstige generaties. Voor een eerlijkere verdeling van welzijn en welvaart.
Het gevaar van de invoering van de CSRD is dat de bijzaak een hoofdzaak gaat worden. Dat de verplichting niet-financiële informatie te verstrekken vooral een compliance-exercitie wordt. Een walhalla en bountybeach voor accountants en consultants, die veel geld verdienen aan de invoering en controle van de rapportageverplichtingen.
Greenwashing
Ik zie dat nu al gebeuren. Accountants- en adviesorganisaties die hun cliënten adviseren over de invoering van CSRD om daarna ‘het eigen vlees te keuren’. Naleving van wet- en regelgeving verdringt her en der zelfs de intrinsieke motivatie om te veranderen, die bij veel bedrijven best aanwezig is. Het gevaar is dat dit alles leidt tot performatief gedrag, waarbij ondernemingen en hun adviseurs zodanig aan de knoppen gaan draaien dat een (te) gunstig beeld van de onderneming wordt geschetst. Een beeld dat belangrijker is dan de werkelijk geleverde ESG-prestaties. Er zijn genoeg voorbeelden van greenwashing, wat haaks staat op de governance-vereisten rond fraude.
Het notariaat – noblesse oblige – kan het goede voorbeeld geven door onverplicht verantwoordelijkheid te nemen en de ESG-prestaties te verbeteren. Laat dat uw goede voornemen voor 2024 zijn!