“In mijn eigen omgeving merk ik dat mensen niet snel naar een notaris gaan. Ik heb het idee dat de notaris vooral wordt gezien als vertrouwenspersoon voor rijke witte mensen. En dat is de notaris niet. Het kost wat, ja. Een paar honderd euro ben je snel kwijt. Maar als je bepaalde dingen niet goed regelt, ben je uiteindelijk veel meer kwijt. Een bekend voorbeeld: samenwoners die te weinig regelen. Overlijdt de een, dan staat de ander met lege handen. Misschien zelfs op straat, dakloos. Wat ook vaak voorkomt: iemand kan zijn belangen niet meer behartigen door dementie of een andere ziekte. Is er dan geen levenstestament, dan moet een belanghebbende naar de rechtbank om een bewind aan te vragen. Daarvoor moet een arts de persoon eerst wilsonbekwaam verklaren. En de bewindvoerder moet voor veel zaken toestemming aan de rechter vragen. Dat kost de familie tijd, moeite en geld.
Wat mij betreft komt er zo snel mogelijk een goed functionerend sociaal notariaat, zoals de gefinancierde rechtsbijstand in de advocatuur. Een systeem zonder al te hoge eigen bijdrage, zodat het notariaat echt toegankelijk wordt voor mensen die het niet breed hebben. Bijna 5,5 procent van de bevolking in Nederland heeft weinig te besteden. Zij leven in een huishouden met een inkomen onder de lage-inkomensgrens, ongeveer bijstandsniveau. Dus een sociaal notariaat is echt nodig. Natuurlijk doen notarissen weleens iets voor niets, of voor een gereduceerd tarief, maar een structurele regeling is beter.”
Bi-cultureel
“Behalve mensen met weinig geld ervaren ook mensen met een bi-culturele achtergrond een drempel om bij de notaris binnen te stappen. Dat is een grote groep: 15 procent van de Nederlandse bevolking is in het buitenland geboren en daarnaast heeft 12 procent een of meer ouders die buiten Nederland geboren zijn. Bijna een derde van de bevolking is dus bi-cultureel, en dat aantal neemt toe. Hoe geven we de notaris meer bekendheid? Ik denk dat wij als notarissen onszelf zichtbaar moeten maken. Naar bijeenkomsten gaan, met mensen praten. En dan ook, of juist, naar gemeenschapshuizen en moskeeën. En online, want sociale media hebben veel invloed, vooral onder jongere mensen. Misschien zou de KNB eens samenwerking met een influencer kunnen zoeken. Zelf vertel ik graag over mijn vak, dat doe ik vaak en veel. In de Turkse gemeenschap en, breder, in de islamitische gemeenschap. Zo wil ik laten zien wat een notaris voor mensen kan betekenen. Ik ben natuurlijk het levende voorbeeld van het feit dat een notaris niet altijd een witte oudere man is.”
Lezen en schrijven
“Een derde belangrijke en steeds groter wordende groep die een drempel bij de notaris ziet: 18 procent van de bevolking heeft moeite met lezen, schrijven en rekenen. Uit onderzoek van december vorig jaar bleek bovendien dat vijftienjarige Nederlandse scholieren slecht scoren op lezen. Een derde van de leerlingen haalt niet meer dan het laagste niveau, terwijl dat vijf jaar geleden nog een kwart was. Laaggeletterdheid is echt een punt van zorg. Wij als notarissen moeten daar rekening mee houden. Met akten en adviezen in heldere taal en begrijpelijk uitgelegd. Sommige collega’s zijn heel goed bezig, met verhelderende tekeningen bijvoorbeeld. Dat zijn goede en noodzakelijke ontwikkelingen.”
Navigeren
“Voor al die groepen wil ik de toegang naar het notariaat makkelijker maken. Weg met die drempels. Uiteindelijk zou ik dat het liefst als notaris doen, dat is wel mijn ambitie. Ik heb voor het notariaat gekozen omdat ik mensen graag help hun zaken goed te regelen op belangrijke momenten in hun leven. Als kind kwam ik al graag op voor de rechten van anderen. ‘Dat kind wordt later jurist’, zeiden mensen over mij. Ik help mensen graag navigeren door alles wat geregeld moet worden, ook en zelfs juist als het emotioneel is. In de familierechtpraktijk ben ik dan ook helemaal op mijn plek. Ik zet daarbij graag kennis uit de psychologie in, daar heb ik belangstelling voor. Ik heb zelfs overwogen dat te gaan studeren. Nu volg ik er cursussen in. Die psychologische kennis helpt mij in mijn werk.”
'Misschien moet de KNB eens samenwerken met een influencer'
Organisatie
“Ik zie ernaar uit om ooit een notariskantoor te leiden. Om een organisatie tot bloei te brengen, een kantoor dat alle uitdagingen van de huidige tijd aankan. Ik had het net over een sociaal notariaat naar buiten toe, naar de cliënten, maar ik zou ook een sociaal notariaat naar binnen toe willen, naar de medewerkers. Veel medewerkers in het notariaat voelen zich onvoldoende gewaardeerd en beloond voor het vele werk dat zij verzetten, met de stress die dat meebrengt.
Om genoeg talent aan te trekken en te behouden, moeten we als sector een moderniseringsslag maken. Daar hoort bij dat mensen zelf hun werkplek en werktijden bepalen en inzage hebben in de financiële gegevens van het kantoor, inclusief de salarissen. Meer flexibiliteit zorgt ervoor dat een goedlopend kantoor een collectieve verantwoordelijkheid wordt. Waarbij medewerkers genoeg vakantie nemen en werken op de manier die het beste bij hen past. Of dat nu thuis is of op kantoor, ’s ochtends of ’s avonds. Zo kunnen ze hun werk ook beter combineren met zorgtaken. Het kantoor wordt dan niet alleen aantrekkelijker voor werknemers, maar ook voor cliënten. Je verlaagt de drempel voor mensen die zelf van negen tot vijf op kantoor zitten.”
Divers
“Ik ben zeker niet bang dat mensen de kantjes er vanaf gaan lopen als ze hun tijd meer zelf kunnen indelen en meer vrijheid hebben. Want wie in het notariaat werkt, heeft passie voor het vak. Meer diversiteit binnen notariskantoren zou de sector goed doen. Ik vind het een rijkdom, al die verschillende achtergronden. Met een bi-culturele achtergrond heb je het beste van twee werelden. Een team functioneert het best als de samenstelling divers is. Dan krijg je creatieve oplossingen.”
Suheda Yesilkir-Kurt (1994) werd kandidaat-notaris in 2019 en werkt sinds begin 2022 bij Clercx Leenders Netwerk Notarissen in Breda. Suheda is geboren en getogen in Breda en woont er na wat omzwervingen weer, gehecht als zij is aan de Brabantse gezelligheid. Suheda is getrouwd en heeft een dochter van een jaar. Zij houdt van lezen en volgt in haar vrije tijd graag cursussen. Zo verdiepte zij zich onder meer in psychologie, communicatie en Arabisch.