Casus
Erflater overleed in 2015. In zijn testament waren twee goede doelen tot enige erfgenamen benoemd. De notaris was executeur. De nalatenschap bestond uit een woning, inboedel, auto en tegoeden op bankrekeningen. Er waren geen noemenswaardige schulden. De woning is op enig moment gekraakt. De notaris wist dit sinds 2018. De notaris antwoordde niet op de vraag van de afdeling onbeheerde nalatenschappen van het ministerie of hij bij de nalatenschap van erflater betrokken was. Ook de gemeente benaderde de notaris schriftelijk en legde boetes op. Omdat het beheer van de woning uitbleef, legde de gemeente een last onder dwangsom op. De gemeente droeg de notaris ook op de auto van erflater te verwijderen. Begin 2020 is de auto zonder vergoeding weggehaald. De saldi van de bankrekeningen waren niet opgenomen in de administratie. Begin 2023 startte het Bureau Financieel Toezicht (BFT) een onderzoek naar onder andere deze nalatenschap. Het BFT diende vervolgens de volgende klacht in.
De klacht
De notaris heeft de nalatenschap niet zorgvuldig en voortvarend afgewikkeld en onvoldoende regie gevoerd. Hij heeft de erfgenamen niet geïnformeerd, zich niet ingeschreven in het boedelregister, geen verklaring van executele of erfrecht opgesteld, de saldi van de nalatenschap niet in zijn administratie opgenomen, de woning niet beheerd waardoor deze is gekraakt, geen boedelbeschrijving gemaakt, de inboedel en de auto in/bij de woning achtergelaten en niet beheerd en de auto om niet laten verwijderen. Hierdoor is schade ontstaan en ondanks afspraken met het BFT heeft de notaris geen actie ondernomen.
Uitspraak: gegrond met oplegging van een maatregel
Het oordeel
Van de notaris mag verwacht worden dat de erfgenamen spoedig na het overlijden op de hoogte worden gesteld van het testament. Tijdens de zitting blijkt dat de notaris dit nog steeds niet heeft gedaan. De notaris heeft hiermee de goede doelen ernstig benadeeld.
Tot op heden heeft de notaris geen verklaring van executele opgesteld, de boedel niet beheerd en door zijn passieve handelen zijn boetes en een dwangsom opgelegd. Ook heeft hij de boedelgelden niet in zijn financiële administratie opgenomen, waardoor het BFT geen toezicht kon houden op deze nalatenschap. Op het moment van de zitting is de woning nog gekraakt en niet verzekerd.
Een erflater die een notaris als executeur benoemt, moet erop kunnen vertrouwen dat die notaris zijn laatste wil met de grootst mogelijke zorgvuldigheid uitvoert. Net zoals erfgenamen erop moeten kunnen vertrouwen dat een notaris die als executeur bij de afwikkeling van een nalatenschap betrokken is, hen op zijn minst informeert over het openvallen daarvan.
De notaris heeft er nog altijd spijt van dat hij niet meteen had gezegd dat hij de nalatenschap niet kon afwikkelen, hij slaapt er al jaren slecht van. Excessieve werkdruk, personeelstekort, persoonlijke omstandigheden en angst voor de tuchtrechter hebben belemmerend gewerkt. Het had op de weg van de notaris gelegen om juist jegens de erfgenamen transparant te zijn over zijn falen, excuses aan te bieden en de verantwoordelijkheid te nemen om de gemaakte fouten te herstellen en ontstane schade te vergoeden. Deze stappen zijn echter uitgebleven.
In een eerdere zaak heeft de notaris de maatregel berisping opgelegd gekregen. Deze maatregel heeft niet geleid tot een gedragsverandering en de wijze waarop de notaris zijn ambt uitoefent is inmiddels onherstelbaar beschadigd.
De kamer legt de maatregel ontzetting uit het ambt op.
Kamer voor het notariaat ‘s-Hertogenbosch 17 maart 2025, ECLI:NL:TNORSHE:2025:3
Opmerking
Tijdens de mondelinge behandeling van de zaak zegt de notaris dat uit de auditrapporten van de KNB van de afgelopen tien jaar blijkt dat hij een uitmuntend kantoor heeft. In tuchtzaken wordt vaker verwezen naar lovende auditrapportages. Maar zulke rapportages zijn geen keurmerk om notarieel falen te verdoezelen. In auditrapportages wordt verslag gedaan van de uitgevoerde audit op basis van onderzoek van een beperkt aantal dossiers, een vooraf ingevulde vragenlijst en gesprekken tijdens de auditdag. In dat licht moeten opmerkingen in dit rapport gelezen worden.