Veel meer mensen dan het kabinet had verwacht hebben gebruik gemaakt van de tijdelijke regeling om belastingvrij tot 100.000 euro te schenken aan kinderen of vrienden. Dat heeft de schatkist 1,04 miljard gekost: tien keer zoveel als waar op was gerekend. Dat blijkt uit cijfers van de Algemene Rekenkamer.
Het kabinet kwam tijdens de economische crisis met de regeling om de kwakkelende woningmarkt vlot te trekken. Van oktober 2013 tot januari 2015 mocht iedereen belastingvrij een ton aan kinderen of vrienden schenken, mits dit werd gebruikt voor de aankoop van een woning, het verbouwen daarvan of het aflossen van de hypotheekschuld. Het kabinet schatte dat 20.000 mensen van de regeling gebruik zouden maken. Dat bleek veel te laag ingeschat: 159.000 mensen schonken gemiddeld 60.000 euro.
Daling hypotheekschuld
Een van de effecten van de vele schenkingen is dat de stijging van de hypotheekschuld vanaf 2013 is gestabiliseerd en de laatste jaren zelfs afneemt. De gemiddelde hypotheekschuld per woningeigenaar is eveneens gedaald, net als het aantal hypotheken dat onder water staat.
Nieuwe regeling
Inmiddels is er sinds 1 januari van dit jaar een nieuwe regeling actief: het is mogelijk om een ton belastingvrij te schenken ten behoeve van een eigen woning, mits de ontvanger tussen de 18 en 40 jaar oud is. De Algemene Rekenkamer verwacht een zelfde effect als bij de tijdelijke regeling: verlaging van de totale hypotheekschuld en minder huizen die onder water staan. Vanwege de leeftijdsgrens zal het effect op de hypotheekschuld wel minder zijn dan bij de tijdelijke regeling: twintigers en dertigers maken vooral gebruik van de regeling om een woning te kopen.