Logo KNB.nl
English

Column van de voorzitter

Onderling waarschuwen

Een klant wil een huis kopen in een nieuwbouwproject. Niks geks aan de hand. Het gaat om de duurste villa in het project, maar ook dat kan gewoon. Het wordt anders als hij de informatie die ik van hem nodig heb niet goed aanlevert en vaag blijft over zijn bedoelingen. Zo komt hij aan met een verklaring herkomst eigen middelen waar geen touw aan vast te knopen is.

Tekst: Barbara van Kampen | Beeld: Truus van Gog Notariaat Magazine 2025-02
Barbara van Kampen 750x500

'De politieke wind waait nu ook in de richting van informatiedeling'

Als ik nader onderzoek doe, kom ik rare investeringen met rare buitenlandse valuta tegen. Ik bel de KNB – in die tijd ben ik nog geen voorzitter – en een vertrouwensnotaris voor overleg. Het draait erop uit dat ik dienstweiger en een melding doe bij de Financial Intelligence Unit, waar notarissen ongebruikelijke transacties moeten melden.

Zuiver

Dit kan ons allemaal overkomen. Juist in deze situaties moeten wij ervoor zorgen dat we criminelen buiten de deur houden en voorkomen dat zij via onze diensten de bovenwereld binnendringen. Die poortwachtersrol is belangrijk om ons rechtssysteem en financiële stelsel zuiver te houden. Dat ziet ook politiek Den Haag, waar de poortwachters weer volop in de belangstelling staat. Zo wil minister Heinen van Financiën samenwerking tussen banken mogelijk maken om de witwasaanpak te verbeteren.
Iets soortgelijks zou ook voor het notariaat uitkomst bieden. Nu kan een criminele klant die bot vangt bij de ene notaris, het bij een andere notaris opnieuw proberen. Net zolang tot hij een keer succes heeft. Met collectieve geheimhouding en een onderling waarschuwingssysteem kunnen notarissen makkelijker controleren of hun klant verkeerde bedoelingen heeft. Het stelt ons in staat onze poortwachtersrol beter te vervullen.

Concrete stappen

De KNB pleit hier al langer voor en de wind lijkt nu ook die kant op te waaien. Het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft ons onlangs gevraagd om, samen met het Bureau Financieel Toezicht, mee te denken over hoe we die onderlinge informatiedeling in het notariaat kunnen vormgeven.
Dat dit aan strenge voorwaarden gebonden moet zijn, staat voor mij buiten kijf. Met de privacy van onze klanten moeten we nooit lichtzinnig omspringen. Daar staat tegenover dat ‘privacy een belang is dat altijd wordt afgewogen tegen andere belangen’, zoals hoogleraar privacyrecht Gerrit-Jan Zwenne het mooi verwoordt. Ik heb er goede hoop op dat wij met het ministerie concrete stappen gaan zetten die onze poortwachtersrol verstevigen. Zodat een kwaadwillende klant bij geen enkel notariskantoor meer voet aan de grond krijgt.