Logo KNB.nl
English

Column van de voorzitter

Lang leve het levenstestament

Het is precies vijftien jaar geleden dat het eerste levenstestament het levenslicht zag. Op 24 september 2010 berichtte de Volkskrant: ‘Notarissen komen met ‘testament voor leven’.’ Sindsdien is geen enkele notariële akte zo sterk gegroeid als deze. Ter illustratie: in 2024 werden 263.000 levenstestamenten getekend, een groei van bijna 6 procent ten opzichte van het jaar ervoor.

Tekst: Barbara van Kampen | Beeld: Truus van Gog Notariaat Magazine 2025-05
voorwoord Barbara van Kampen

'De discussie maakt duidelijk dat deze akte een levend document is'

Een uitgelezen moment dus om stil te staan bij deze bijzondere akte. Bijzonder, omdat er geen wettelijke basis voor bestaat. Het laat zien dat het notariaat kan voorzien in een maatschappelijke behoefte zonder dat er een wettelijke regeling aan te pas komt. Dit vervult mij met trots.

Medische zaken

Dat het levenstestament de notaris midden in de samenleving plaatst, blijkt ook uit de betrokkenheid van diverse andere maatschappelijke organisaties. Niet alleen banken hebben te maken met het levenstestament, ook artsen en patiënten komen ermee in aanraking. Naast financiële zaken laten mensen er namelijk ook medische zaken in vastleggen, zoals wie hen in het ziekenhuis mag vertegenwoordigen als ze zelf bijvoorbeeld een beroerte hebben gehad.

Met name dat medische deel levert met enige regelmaat discussie op. ‘De notaris moet niet op de stoel van de dokter gaan zitten’, is een veelgehoord kritiekpunt. Wij hebben ook zeker niet de intentie om taken bij artsen weg te nemen. We willen alleen wel onze kerntaak uitvoeren: rechtsbescherming bieden en onze cliënten voorlichten over hun rechtspositie. De voorlichting over hun mogelijkheden op medisch gebied laten we graag aan hun arts over.

Levend

Deze discussie maakt duidelijk dat het levenstestament een levend document is. Blijkt in de praktijk dat passages uit deze akte niet werkbaar zijn, dan kunnen we daarover met elkaar in gesprek gaan. Dat is ook precies wat we dit najaar gaan doen met artsenfederatie KNMG. Wat de KNB betreft blijft de medische paragraaf bestaan, maar kan de formulering ervan worden aangepast, zodat deze beter aansluit bij de medische praktijk.  

Op die manier willen we het levenstestament steeds blijven verbeteren, zodat we over vijftien jaar nog net zo trots kunnen zijn op deze notariële akte die voorziet in een maatschappelijke behoefte.