De betrokkenheid van de notaris bij het oprichten van bv’s levert een nuttige bijdrage aan het voorkomen en bestrijden van misbruik van rechtspersonen. Digitale oprichting van een bv gaat in de toekomst mogelijk via een digitale notariële akte. Dit laat minister Sander Dekker voor Rechtsbescherming weten. Hiermee reageert hij op Kamervragen van Tweede Kamerleden Michiel van Nispen en Mahir Alkaya (beiden SP) over middelen van het notariaat voor fraudebestrijding.
Op grond van de Europese richtlijn Gebruik van digitale instrumenten en processen in het kader van het vennootschapsrecht moeten lidstaten het mogelijk maken dat bepaalde kapitaalvennootschappen langs digitale weg kunnen worden opgericht. In Nederland gaat het in ieder geval om bv’s. Volgens Dekker zal bij de implementatie van de richtlijn zoveel mogelijk worden aangesloten bij het al bestaande systeem, dus inclusief een rol van de notaris bij de oprichting van een bv. ‘Mede in het kader van de implementatie van de richtlijn, wordt daarom de mogelijkheid om de digitale oprichting van bv’s in Nederland te laten plaatsvinden via een digitale notariële akte uitgewerkt’, aldus de minister.
Noodplan
Nick van Buitenen, notaris en voorzitter van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB), zei eerder in Het Financieele Dagblad (FD) dat minister Dekker frustratie veroorzaakt bij notarissen en ze in verwarring laat over hoe ze hun rol als poortwachter moeten vervullen zonder voldoende middelen. 'Als de overheid fraude en ondermijning echt zo ernstig vindt als politici steeds zeggen – elke burgemeester heeft het wel genoemd in zijn nieuwjaarsspeech - waar blijft dan het noodplan?’, vroeg Van Buitenen zich af. De SP’ers wilden daarom weten wat de minister van de kritiek vindt.
Toegevoegde waarde CAHR
De minister onderschrijft het belang van beschikbare, actuele informatie over aandeelhouders voor controle, toezicht en opsporing. In het kader hiervan noemt hij ook het centraal aandeelhoudersregister (CAHR). Een initiatiefwetsvoorstel hiervoor ligt op dit moment bij de Tweede Kamer. ‘Het kabinet zal ingaan op de toegevoegde waarde van een centraal aandeelhoudersregister in samenhang met het UBO-register voor de bestrijding van financieel-economische fraude en witwassen.’ Verder laat Dekker weten in gesprek te zijn met de KNB over het instrumentarium dat voor het notariaat nodig en wenselijk is. ‘De specifieke expertise van de notaris acht ik onontbeerlijk bij een goede vervulling van de poortwachtersrol. Gelet op de ontwikkeling van verschillende fraudeverschijningsvormen en de digitale en internationale mogelijkheden voor fraudeurs, acht ik het van belang om het notariaat en het bedrijfsleven te betrekken als belangrijke partners voor fraudedetectie en de bestrijding van witwassen.’
Waardering
In een brief aan de Tweede Kamer spreekt Dekker zijn waardering uit voor de ambitie van de KNB en de rol van de notaris in ons rechtsbestel. ‘Ik ben verheugd dat de voorzitter van de KNB zich sterk maakt voor de rol die de notaris vervult bij fraudebestrijding.’ De notaris vervult volgens de minister een essentiële vertrouwensrol in het rechts- en handelsverkeer. Hij schrijft begrip te hebben voor de visie van de KNB dat een centraal aandeelhoudersregister, in samenhang met het instellen van een UBO-register, een belangrijk hulpmiddel kan zijn voor fraudebestrijding en de onderzoekwerkzaamheden van de notaris. Dekker beschouwt nieuwe (technologische) mogelijkheden als kans om opnieuw te definiëren en zichtbaar te maken dat de rol van de notaris maatschappelijk van toegevoegde waarde is. Hij vertrouwt erop dat in dialoog met de KNB een effectieve aanpak van fraude en witwassen de invulling van de notariële poortwachtersrol verder ondersteunt.