Richtinggevende jurisprudentie van de Hoge Raad over het verschoningsrecht wordt gecodificeerd. Ook wordt verduidelijkt wanneer een belastingplichtige zich niet kan beroepen op zijn recht om te weigeren bepaalde informatie aan de Belastingdienst te verstrekken. Dit zijn de 2 hoofdlijnen van de wijziging van het fiscaal verschoningsrecht die op 1 januari in werking treedt.
De wijziging maakt onderdeel uit van het wetsvoorstel Fiscale verzamelwet 2024. De Eerste Kamer heeft dinsdag ingestemd met dit wetsvoorstel, dat eind oktober is aangenomen door de Tweede Kamer. Deze wetgeving wijzigt de artikelen 51 en 53a van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) en de artikelen 61 en 63 van de Invorderingswet 1990 (Iw).
Weigeringsrecht
De wijziging van artikel 51 AWR en artikel 61 Iw betreft verduidelijking van de omvang van het weigeringsrecht van een belastingplichtige. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij onder meer het arrest Tradman/Staat. Doel is tot uitdrukking te brengen dat voor een belastingplichtige de vertrouwelijkheid van zijn contacten met een verschoningsgerechtigde geen grond is om te weigeren informatie die los van die vertrouwelijke contacten bestaat aan de Belastingdienst te verstrekken.
Hoedanigheid
De andere verduidelijking gaat over de relatie van een belastingplichtige met een verschoningsgerechtigde die is genoemd in de artikelen 53a AWR en 63 Iw, zoals een advocaat of notaris. Zonder het in deze artikelen bedoelde verschoningsrecht heeft een belastingplichtige in het kader van de voorgestelde verduidelijking geen weigeringsrecht. Ook in deze artikelen wordt richtinggevende jurisprudentie van de Hoge Raad gecodificeerd. Bij informatie die onder het verschoningsrecht valt moet het gaan om informatie die wordt uitgewisseld met de geheimhouder in diens rol als verschoningsgerechtigde.
Eerder voorstel
In 2020 is een eerder voorstel ter consultatie aangeboden. Dat voorstel heeft diverse kritische reacties opgeleverd, onder meer van de KNB. Het kabinet heeft zich die kritiek aangetrokken en is met een aangepaste regeling gekomen. Het verschoningsrecht in het fiscale domein wordt hiermee volgens het kabinet inhoudelijk ongemoeid gelaten. De nieuwe regeling komt tegemoet aan de door de KNB geuite bezwaren.