Notarissen kunnen binnenkort in het Handelsregister zoeken op natuurlijke personen. Ook worden bestuursverboden openbaar. Dit blijkt uit een besluit tot wijziging van het Handelsregisterbesluit. Daarmee gaat een wens van de KNB in vervulling. De KNB roept notarissen op hiervan gebruik te maken zodra dit mogelijk is, naar verwachting per 1 oktober. Zo kunnen zij hun poortwachtersrol nog beter vervullen.
In 2019 is de Handelsregisterwet gewijzigd om zoeken op natuurlijke personen door notarissen mogelijk te maken. Met een recente wijziging van het Handelsregisterbesluit wordt de notaris aangewezen als partij die kan verzoeken om verstrekking van gegevens uit het Handelsregister die zijn gerangschikt naar natuurlijke personen. De notaris kan hierom verzoeken voor de uitoefening van zijn wettelijke werkzaamheden, zoals beschreven in artikel 2 lid 1 van de Wet op het notarisambt.
Dwarsverbanden
Notarissen vervullen verschillende wettelijke taken, onder meer bij het oprichten van rechtspersonen. Bij gerede twijfel aan de goede bedoelingen van zijn cliënt is de notaris verplicht zijn dienst te weigeren. Op dat moment moet de notaris nader onderzoek doen. Komt daar de overtuiging uit voort dat de bedoelingen goed zijn, dan kan de notaris zijn dienst verlenen. Dit nader onderzoek is erbij gebaat dat de notaris gegevens kan ontvangen uit het Handelsregister gerangschikt naar natuurlijke personen. Uit deze informatie kunnen dwarsverbanden blijken, zoals bij welke andere rechtspersonen de cliënt betrokken is.
Verschillende notarissen
Cliënten die niets goeds in de zin hebben, proberen lastige vragen uit de weg te gaan door hun opdrachten over verschillende notarissen in het land uit te spreiden. Iedere notaris heeft dan alleen zicht op een individuele opdracht en geen van hen heeft zicht op het totaal en onderlinge dwarsverbanden. Hierdoor kunnen mogelijke risico's op misbruik van rechtspersonen buiten het zicht blijven. Dit kan worden tegengegaan door te kunnen zoeken op natuurlijke personen.
Customer due diligence
Aan de notaris wordt geen formele verplichting opgelegd om in alle relevante gevallen overzichten gerangschikt naar natuurlijke personen op te vragen. Dit is ook niet nodig, want notarissen moeten al op grond van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme customer due diligence toepassen. Dit betekent onder andere dat zij het nodige moeten doen om risico’s in beeld te brengen die hun dienstverlening met zich mee kan brengen. Het raadplegen van overzichten gerangschikt naar natuurlijke personen in relevante gevallen maakt daar logischerwijs onderdeel van uit.
Lobby
De KNB maakt zich er al sinds 2013 hard voor dat notarissen kunnen zoeken op natuurlijke personen in het Handelsregister. En met succes. Binnenkort kan een notaris bij een oprichting of een aandelenoverdracht zien of een oprichter, bestuurder of verkrijger van aandelen al betrokken is bij meer rechtspersonen. Dit kan duiden op misbruik van rechtspersonen, wat notarissen graag willen voorkomen. Om te kunnen zoeken op natuurlijke personen heeft de notaris een autorisatie nodig. Nadere informatie hierover volgt.
Bestuursverbodenregister
Met de wijziging van de Handelsregisterwet in 2019 is een wettelijke grondslag gecreëerd voor een (openbaar) register van bestuursverboden. In het bestuursverbodenregister worden meerdere soorten bestuursverbod opgenomen, waaronder het in 2016 ingevoerde civielrechtelijk bestuursverbod. Het Handelsregisterbesluit bepaalt welke gegevens worden geregistreerd over een persoon voor wie een bestuursverbod geldt. En welke van deze gegevens door iedereen kunnen worden ingezien, zolang het bestuursverbod geldt. Dit zijn onder meer de naam, de geboorteplaats, het geboorteland en het geboortejaar. Deze gegevens worden gepubliceerd op de website van de Kamer van Koophandel.